İslamın xoşgörü zəmini

Artıq çoxtərəfli fəaliyyətlərin yürüdüldüyü məkan – Mədinə sülh və əmin-amanlığın mərkəzinə çevrilmişdi. Qarışıqlıq və xaos dövrü çoxdan keçmişə qarışmışdı. Artıq mədəni dirçəliş müşahidə olunurdu. Əlbəttə, bu, yalnız zamanın müəyyən bir dövrünü əhatə edən müvəqqəti əmin-amanlıq olmamalı idi. Buna görə Allah Rəsulu bəzi səhabələri insanlara dinin incəliklərini öyrətmə, asayişi və təhlükəsizliyi qoruma, İslamı daha da uzaqlara yayma, təbliğ məqsədi ilə yazdığı məktubları çatdırma, İslamı qəbul etməsə də, Mədinə hakimiyyətinə tabe olan insanlarla ittifaq bağlama, insanlara zərər verib asayişi pozanların qüvvələrini dağıdıb səsini kəsmə, İslam hakimiyyətini qəbul edən qeyri-müsəlmanlardan cizyə və müsəlmanlardan da zəkat toplama kimi vəzifələrlə ətraf ərazilərə göndərməyə başlayır. Sözügedən işlər üçün vəzifələndirilən şəxslərin sayı, təbii ki, görüləcək işin keyfiyyətinə görə dəyişir, təkbaşına gedənlər olduğu kimi, yüzlərlə insanla yola çıxanlar da olurdu. Bütün bunlar artıq Hicazda yalnız İslamın hakim olduğu bir quruluşun hər kəs tərəfindən qəbul edildiyini, zehinlərdə yaranmış tərəddüd və şübhələrin də aradan qalxdığını göstərirdi!

Bu səbəbdən Allah Rəsulu (s.ə.s.) Mədinəyə döndükdən sonra müxtəlif vaxtlarda Uyeynə ibn Hısnı Bəni-Təmimə, Yezid ibn Husaynı Əsləm və Qıfara, Abbad ibn Bişri Süleym və Müzeynəyə, Rafi ibn Məkisi Cüheynəyə, Amr ibn Ası Bəni-Fəzaraya, Dahhaq ibn Sufyanı Bəni-Kilaba, Bəşir ibn Sufyanı Bəni-Qaba, İbn Lüteybiyyəni Bəni-Zübyana, Mühacir ibn Əbi Ümeyyəni Sənaya, Ziyad ibn Ləbidi Hadraməvtə, Adiyy ibn Hatəmi Tayy və Bəni-Əsədə, Malik ibn Nüveyranı Bəni-Hanzalaya, Zibrikan ibn Bədr ilə Qays ibn Asımı Bəni-Sadın müxtəlif bölgələrinə, Ala ibn Hadramini Bəhreynə və Hz.Əlini də Nəcrana göndərəcək və beləliklə, İslamın hakimiyyətini geniş bir coğrafiyada bərqərar etmiş olacaqdı.