Gözlənilən hadisələr və Uhud

Səhabələr bayırda bunları müzakirə edərkən əyninə zireh üstündən zireh geyinmiş, sarığını sarımış və bir əlində qalxan, qılıncına qurşanmış Allah Rəsulu (s.ə.s.) qapıda görünür. Sad ibn Muaz və Üseyd ibn Hudayrın tənbehləri nəticəsində məsələni yenidən düşünməyə başlayan səhabə peşman olmuşdu. Ona (s.ə.s.) bu qədər yaxın olanların fikrincə, Rəhbərlərinə − Allah Rəsuluna müxalif olmaq başqa çətinliklərə də səbəb ola bilərdi. Çünki "muqarrabin" (daha yaxın kəslər) məqamında olanların atacağı hər bir yanlış addım başqa səhvlərə də yol açmaq demək idi. Boyunlarını büküb:

– Ya Rəsulullah! Səni biz məcbur etdik, halbuki Sənə müxalif olub bunu etmək bizə yaraşmazdı. Mədinədə qalmaq da daxil olmaqla Sən dilədiyini et, ya Rəsulullah! − deyirlər.

Əshabının peşman olduğunu görən Allah Rəsulu (s.ə.s.) onların gözlədiyi kimi, geri qayıtmaq əvəzinə bunları deyir:

– Əvvəlcə bunu Mən istəyəndə siz "xeyr" deyirdiniz. Bir Nəbi zirehini geyindikdən sonra Allah düşməni ilə Onun arasındakı hökmü verənədək Ona zirehi çıxarmaq yaraşmaz! Artıq Allahın sizin üçün təqdir etdiyinə baxın və Onun buyuruqlarına tabe olun. Haydı, Allahın adı ilə yola düşün! Səbir etdiyiniz müddətcə zəfər sizin olacaq!^[4]

Görünür, işə rəhbərlik edənlərin belə kritik anlarda qərarlı olması bu məqamdan sonra əldə ediləcək faydalardan daha vacib idi və Rəsulullah da əshabına bunu felən göstərmək istəyirdi. Çünki Allah (c.c.) Ona:

– Müşavirə ilə qərar verib əzm etdiyin zaman Allaha güvən və Ona təvəkkül et,^[5] – buyururdu. Eyni zamanda müşavirə qərarını müşavirə məclisində vermək lazım idi. İndi isə bu qərarlılığı göstərmək bir zərurət idi.

Geri qaytarılan gənclər

Allah Rəsulu (s.ə.s.) Bədir döyüşündə olduğu kimi, burada da gözünə kiçik görünən gəncləri geri qaytarmaq istəyir. Abdullah ibn Ömər, Üsamə ibn Zeyd, Üseyd ibn Zuheyr, Zeyd ibn Sabit, Zeyd ibn Ərkam, Arabə ibn Əvs,  Amr ibn Hazm və Əbu Saidil-Hudri kimi gənclərə döyüşdə iştirak etməyə icazə verilmir. Məkkə müşrikləri ilə vuruşmağı ürəkdən istəyən bu gənclər kədərə qərq olurlar.

Geri qaytarılanlar təkcə bu gənclər deyildi; Mədinəni birlikdə müdafiə etmək haqda aralarında razılıq olduğu halda, Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) şəhərin digər sakinlərindən − yəhudi və ərəb müşriklərindən birlikdə döyüşməyi tələb etmir, hətta könüllü yola çıxanları da geri qaytarır. Çünki bu, küfrlə imanın mübarizəsi idi və belə bir döyüşdə yalnız gücünü imandan alan cəsarətli insanlar müzəffər ola bilərdi. Buna görə Şeyxeyn adlı yerə çatdıqları zaman gözəl geyimli nizami dəstənin onlara tərəf gəldiyini görüncə bunların kim olduğunu soruşur və hələ müsəlman olmadıqlarını öyrənincə də:

– Əhli-şirkə qarşı əhli-şirkdən yardım almaq olmaz, – buyuraraq iman davasında sadəcə möminlərlə birlikdə mübarizə etmək gərəkdiyini söyləyir.

Bundan başqa, Rəsulullahla birlikdə döyüşə getmək üçün özünü oda-közə vuranlar da var idi. Allah Rəsulu (s.ə.s.) yaşı az olsa da, görkəmcə boy-buxunlu olan Rafi ibn Hadicin gəlməsinə izin verincə Səmürə ibn Cündəb irəli çıxır və Peyğəmbərimizə:

– Ya Rəsulullah, – deyir, – mən Rafidən daha güclüyəm, güləşsək, onu yenərəm!