Mədinə vəsiqəsi – İlk Konstitutsiya

Mədinə vəbası

Mühacirlərin Mədinə havasına alışmaqda çətinlik çəkdiyi bir vaxtda bir xəstəlik də yayılmağa başlamış, bəzi mühacirlər ağır xəstələnmişdilər. Hətta candan keçib qıldıqları namazları da oturaraq əda etmək məcburiyyətində qalmışdılar. Bir vaxtlar Məkkə müşriklərinin şiddətli təzyiqlərinə baxmayaraq, güzəştə getmədikləri namazları indi ayaq üstə qıla bilmirdilər. Onları bu vəziyyətdə görən Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm):

− Bunu yaxşı bilin ki, oturub namaz qılan adam ayaq üstə namaz qılanın aldığı savabın yarısını alır, − buyurmuş və yenə də onları ayaq üstə namaz qılmağa həvəsləndirmışdi.^[16]

Xəstələr arasında Hz. Əbu Bəkirlə Hz. Bilal və Amir ibn Fuheyrə də var idi. Üçü də eyni yerdə qalır, xəstəlik vaxtlarını birlikdə, dərdlərini bölüşərək keçirməyə çalışırdılar.

Hələ hicab ayələri nazil olmamışdı. Hz. Aişə anamız bir gün atasına baş çəkməyə gəlir:

− Ey əziz atam! Özünü necə hiss edirsən? Halın necədir? − deyə əhvalını soruşur. Düzü, onların halı göz qabağında idi, çünki qızdırmalı adamlar kimi hərarət içində qovrulur, Məkkə həsrətini dilə gətirib sayıqlayırdılar. Hz. Aişə bir az da diqqətlə dinləyəndə atası Hz. Əbu Bəkirin belə dediyini eşidir:

− Evində və ailəsi içində səhəri açan hər kəsə ölüm ayaqqabısının bağından daha yaxındır!

Atasının halını soruşurdu, amma o, nə qızını tanımış, nə də dediklərini eşitmişdi. Öz-özünə:

− Allaha and olsun, atam nə dediyini bilmir, − deyərək Amir ibn Fuheyrəyə tərəf dönür və eyni sualı bu dəfə də ona verir:

− Özünü necə hiss edirsən, ey Amir? Necəsən?

O da özündə deyildi, bağ və əkin sahələrindən danışır, onları bir daha dünya gözü ilə görmədən ölümlə tanışlıqdan bəhs edirdi.

− Vallah, Amir də nə dediyini bilmir, − deyir Hz. Aişə.

Həm atası Hz. Əbu Bəkirdən, həm də onun xidmətçisi Amir ibn Fuheyrədən bir cavab ala bilməyən Hz. Aişə bir ümid deyib Hz. Bilala üz tutur. Amma onun vəziyyəti daha pis görünürdü: xəstəliyin hərarətindən yerə uzanmış, başını zorla qaldırmağa çalışır:

− Vay halıma! Görəsən, mənə ətrafımda İzhir və Cəlil otları olduğu halda, bir də filan vadidə gecələmək nəsib olacaqmı? Əcəba, təkrar Micənnə suyunun başına gəlib, bulaqlarından içib, Şamə və Tafıl dağlarını görə bilərəmmi?− deyə təəssüflənirdi.

Çox kədərli bir mənzərə idi. Aydın idi ki, hər dağında, hər daşında xatirələr yatan bir məkanın − öz el-obalarının həsrəti qovururdu ürəklərini... Dağlarındakı hava, çiçəklərindəki ətir, bulaqlarındakı sərinlik, hətta otlarındakı sadəlik üçün burunlarının ucu göynəyir, xəstəliyin də təsiri ilə vətən Məkkənin həsrəti bir az da artırdı.

Onları bu halda görüb həsrət dolu sözlərinə şahid olan Hz. Aişə anamız Rəsulullahın (s.ə.s.) yanına gedir, Onu gördüklərindən xəbərdar edir. Çünki hər məsələnin həlli ancaq bu cür mümkün ola bilərdi... Belə deyir:

− Onlar hərarətin təsirindən ağıllarını itirmiş adamlar kimidir və nə danışdıqlarını da bilmirlər.

Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) çox kədərlənmişdi. Əllərini səmaya qaldırır və əvvəlcə mühacirlərin bu hala düşməsinə səbəb olanlar üçün:

−  Allahım! Utbə ibn Rəbianı, Şeybə ibn Rəbianı və Ümeyyə ibn Haləfi Sənə tapşırıram. Onlar necə ki, bizi öz yurdumuzdan çıxarıb bu vəbalı yerə gəlməyə məcbur etmişlərsə, Sən də onların öhdəsindən gəl, − deyə Rəbbinə yalvarır.

Bu, işin bir tərəfi idi. Sonra da ümməti üçün dua etməyə başlayır. Rəsulullah (s.ə.s.) belə deyirdi:

− Allahım! Bizə Məkkəni sevdirdiyindən daha çox Mədinəni sevdir. Bu yeri sağlamlıq yurdu et və ölçü-tərəzilərinə bərəkət bəxş et! Sonra da bu xəstəliyi götür və Cuhfə tərəflərə sovur!^[17]

Allahın ən sevimli bəndəsi Ondan bir şey xahiş edər, Allah (c.c.) da Onun bu istəyini qəbul etməzdimi? Həmin gecə Allah Rəsulu (s.ə.s.) bir yuxu görür. Saçı-başı dağınıq olan qara bir qadın Mədinədən çıxıb Məhəya da adlanan Cuhfəyə tərəf gedirdi. Bəlli ki, Mədinədəki bu xəstəlik bundan sonra şəhəri tərk edəcək və özünü Cuhfə tərəflərdə göstərəcəkdi. Həmin gündən sonra mühacirlər şiddətli qızdırmadan xilas olmuş və onların Mədinədə qalmağı ilə bağlı heç bir problem qalmamışdı.^[18]

Amma hamı Hz. Əbu Bəkir və Hz. Bilal kimi iradəli deyildi. Bu xəstəliyə mübtəla olan bir ərəb Allah Rəsulunun hüzuruna gəlib deyir:

−  Ey Məhəmməd! Mənim beyətimi ləğv et!

Xitabındakı sərtlik nəticənin nə olacağını bəri başdan göstərirdi. İstədiyi şeyə isə ağlı başında olan bir adam əsla “bəli” deməzdi. Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) öz iradəsi ilə çıxılmaz vəziyyətə sürüklənməyi seçən bu adama:

− Xeyr, bunu edə bilmərəm, − deyə cavab verir. Çünki burada Peyğəmbərimizlə (s.ə.s.) əlaqələrini kəsən bir adam o biri tərəfdə xilas ola bilməzdi. Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) isə ümmətindən bir nəfər də olsa, heç kimin hədər olmasını istəmirdi. Amma qarşısındakı adam israr edirdi. İkinci, üçüncü dəfə sözünü təkrarlayan ərəb istədiyi cavabı Allah Rəsulundan ala bilmədiyini görüb salam-kəlamsız Mədinəni tərk edir və gəldiyi yerə qayıdır. Bunu eşidən Hz. Məhəmməd:

− Şübhəsiz ki, alov gümüşdəki kiri-pası təmizlədiyi kimi, Mədinə də öz kir-pasını təmizləyir, − deyə buyurur.^[19]