Bəli o, hər iki kitabı oxuyurdu. Tövratı oxumaq qadağasına gəlincə İslam alimləri bu qadağanı açıq-aşkar ortaya qoysalar da, Rəsulullahın zamanında bəzi səhabələrin bu qadağaya tərəddüdsüz əməl etməsinə baxıb, qadağanı mütləq mənada anlamamaq lazımdır. Bu qadağa Tövratın nəsx (ləğv) edilmiş və təhrif olunmuş hökmlərini ayırd edə bilməyib bununla boş yerə vaxt keçirənlər haqqındadır. [7]
Burada iki məqamı bir-birindən ayırmaq lazımdır. Belə ki, dərin imanı və kifayət qədər biliyi olmayan müsəlmanların bu kitabı oxuması caiz deyildir. Dərin iman sahibləri isə əks tərəfin yanlışlığını isbat etmək, onu susdurmaq üçün zərurət olduqda oxuya bilərlər. Səhabələrdən bəziləri Tövratı oxumuşdur. Peyğəmbərimizin (s.a.s) bir gün Həzrət Ömərin yanında Tövratın min səhifəsini görüb qəzəblənməsindən haram hökmünün çıxarılmasına gəlincə; Rəsulallah bəzən məkruh bir əməlin işlənməsinə, Muazın sübh namazında qiraəti uzatmasına qəzəbləndiyi kimi, aydın bir məsələni anlamayan insana da qəzəblənmişdir. Bu fikir dəlil kimi daha aşkar və qüvvətlidir.[8]
Bu kitabları oxuyub onlardan nümunələr vermək Bikayiyə görə caiz, Səhaviyə görə isə, caiz deyildir.
Rəsulullahın Tövrat üçün ayağa qalxması səhih məlumatdır. Bir rəvayətdə müqəddəs kitablar, xüsusən də Qurani-Kərim üçün ayağa qalxmaq haqqında dəlil vardır.
Hənəfi alimləri qüsulsuz olaraq Tövrat, Zəbur və İncil oxumağın məkruh olduğunu bildirir. Çünki hamısı Allahın kəlamıdır. Həm də bəzi təhrif olunan yerləri də tam məlum deyildir. Bu kitablara cünub halda toxunmaqdan çəkinmək lazımdır. Çünki bu kitablarda dəyişdirilməmiş ayələrə hörmət etmək vacibdir. Haram və mübah hökmü bir məsələdə birləşəndə haram hökmünə üstünlük verilir.[9]
[1] İbn Sad, 4/85
[2] İbn Sad, 4/86
[3] Təzkirətül-huffaz, 1/36
[4] İbn Sad, 4/266
[5] Buxari, Buyu, 50
[6] Heysəmi, Məcməüz-zəvaid,7/184
[7] Kəttani, Ət-təratibül-idariyyə, 3/224.
[8] İbn Həcər, Fəthül-Bari, 28/325
[9] İbn Abidin, Rəddül-muxtar, 1/173,175
