Əliaçıqlığı ilə tanınan səhabələrdən biri də Zeynəb binti Cahşdır. İbadətlərə bağlılığı və əliaçıqlılığı ilə məşhur idi. Öz zəhməti ilə dolanar, əl işlərindən qazandığı pulla yoxsullara kömək edərdi. Ömrü boyu belə yaşadı. Həzrət Aişə (r.a.) onun haqqında belə demişdi: “Ondan daha xeyirli, Allahdan daha çox qorxan, dürüst, qohum-əqrəba haqqını qoruyan, Allahın rizasını qazanmaq üçün yoxsullara ondan çox sədəqə verən bir qadın görmədim!”.
Həzrət Ömər (r.a.) bəzi səhabələrə xəzinədən maaş ayırmışdı. Zeynəb anamıza da ayırdığı pulu göndərmişdi. Həzrəti Zeynəb pulun çoxluğuna təəccübləndi və “Allah Öməri bağışlasın, digər qadınların (Rəsulullahın digər zövcələrinin) da payı burdadır?” – deyə soruşdu. Pulu gətirənlər: “Xeyr, bunların hamısı sizindir” – dedilər. O, “Subhanallah” deyib örtüyü ilə üzünü tutdu və xidmətçisinə “Əlini sal, bir ovuc götür, filankəslərə payla!” deyə tapşırıq verdi. Beləcə pulun çox hissəsini yoxsullara payladı, bir ovucdan az qaldı. Axırda xidmətçi: “Ey möminlərin anası! Allah köməyin olsun, bunda bizim də payımız var!” – dedi. Həzrət Zeynəb anamız da “Qalanı da sənin olsun” deyib qalan pulu da ona verdi.
Bundan xəbər tutan Həzrət Ömər Həzrət Zeynəbin bu əliaçıqlığını cavabsız qoymadı. Ona min dirhəm gətirdi, qapıda dayanıb salam verib: “Eşitdim ki, göndərdiyim pulu paylamısan. Heç olmasa bunları özünə saxla” – dedi. Zeynəb (r.a.) o pulu da möhtac insanlara payladı və əllərini açıb dua etdi: “Allahım, bundan sonra mənə Ömərin yardımını almağı qismət etmə, çünki bu dünya malı bir fitnədir”.
Qənaət və əliaçıqlıq böyük bir xəzinə idi. Yoxsulları, kasıbları sevindirmək iki dünyanın səadətinə çatmaq idi. Ən böyük zövq sədəqə vermək, insanlara əl tutmaqdı.
Peyğəmbərimiz (s.a.s.) vəfatından sonra Ona ilk qovuşan zövcəsi də elə Həzrət Zeynəb anamız olmuşdu. Buna görə də Rəsulullah bir hədisində Ona ilk qovuşan xanımı Həzrət Zeynəbin əliaçıqlığına işarə etmişdi: “Xanımlarım arasından mənə ilk qovuşanınız əli ən uzun olandır”. “Əli ən uzun olan” ifadəsi “ən əliaçıq” mənasında işlənmişdir.
[1] Tirmizi, Mənaqib 16; Darimi, Zəkat 26; Hakim, Müstədrək, 1/414; Beyhaqi, əs-Sünənül-kübra, 4/181.
[2] İbn Hişam, 2/518; İbn Kəsir, Sirə, 4/6.
[3] Düleym, Sad ibn Übadənin babasıdır. (Qeys ibn Sad ibn Übadə ibn Düleym).
[4] əl-İsabə, 2/30; Üsdül-ğabə, 2/356.
[5] Bu söz üçün bax.: İbn Sad, 3/614; əl-İsabə, 2/30.
[6] Kənzül-Ümmal, 7/84, 11/742-743 (no. 33628), 13/576-577 (no. 37477, 37478), 404 (no. 37082-83).
[7] Üsdül-ğabə, 2/356.
[8] İbn Əsakir, Müxtəsərü-Tarixi-Dəməşq, 9/241.
[9] Kəttani, Ət-təratibül-idariyyə, 3/219.
[10] Əl-İsabə, 2/271.
[11] İbn Sad, 3/132-133.
[12] İbn Sad, 3/132; Üsdül-ğabə, 3/483; Müxtəsərü-Tarixi-Dəməşq, 14/353.
[13] Üsdül-ğabə, 3/483; Müxtəsərü-Tarixi-Dəməşq, 14/351.
[14] Kənzül-Ümmal, 13/614-615 (no. 37470).
[15] Nəvəvi, TəHəzrət ibül-əsma,1/2, 43; Üsdül-ğabə, 4/328.
[16] Ziriqli, III, 229; Fuad Salih, Əlkab , səh. 77.
[17] İbn Sad, açə., 3/221 və d.; İbnül-Əsir, açə., 3/85.
[18] E.R. Fığlalı, “Abddullah b. Cafer”, DİA., İstanbul 1988, I, 89.
