Səhabələr

Əmisi Əbu Talibin Himayəsi

“Get” demək asan idi, amma sözü əmələ çevirib getmək asan görünmürdü. Buna görə də işi ehtimallara buraxmaq olmazdı. Bu məqamda Peyğəmbərimizin xalası Atiqə söhbətə müdaxilə edir və “həya abidəsi bir insan” üçün özünü ifadə etməyin çətin olduğunu diqqətə çatdırır. Belə ki, Peyğəmbərimizin xalası Atiqə Xədicə binti Hüveylidin qardaşı və Zübeyr ibn Avvamın da atası olan Avvam ibn Hüveylidlə evli idi. O, hər iki tərəfi yaxşı tanıyan bir insan kimi danışır və həyata keçməsini arzuladığı bir işə rəhbərlik etmək istəyirdi.

Bəli, işin çoxu Əbu Talibin çiyinlərinə düşürdü. Ancaq buna görə də əvvəlcə Məhəmmədül-Əminin razılığı alınmalı idi. Fəqət bu da çətin olmayacaqdı. Cavab gözləyənlərə Sultanlar Sultanı:

− Necə istəyirsiniz, elə də olsun, − deyir və məsələni  müsbət qarşılayır.

 
[1]. İllər sonra Hz. ƏIinin anası Hz. Fatimə vəfat edəndə Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) onların evlərini şərəfləndirmiş və üstündəki əbanı Hz. Fatimənin üstünə örtərək məzara da şəxsən özü endirmişdi. Başqalarına etmədiyi bu cür hərəkətin səbəbini soraşanlara da: “Əbu Talibdən sonra mənə onun qədər yaxşılıq edən olmadı. Əbamı onun üstünə cənnət paltarlarından geyinməsi üçün örtdüm və məzarına da asan hesab verməsi üçün özüm qoydum,” – cavabını vermişdi.  Bax: Süheyli, Ravdü’l-Ünf, 1/112; İbn Abdilberr, İstiab,1/369, 370
[2]. Bax: Kadı İyaz, Şifa, 1/729, 730
[3]. Bax: İbn Sa’d, Tabakat, 1/119, 120
[4]. Bax: Buhari, Sahih, 2/247, 248; Muslim, Sahih, 6/125; İbn Mace, Sünen, 2/727; İbn Sa’d, Tabakat, 1/125, 126
[5]. İbn Sa’d, Tabakat, 1/153-155; Semani, Ensab, 1/96, 97, Taberi, Tarih, 1/194, 195
[6]. Bax: ibn Sa’d, Tabakat, 1/158; Halebi, Sire, 1/164
[7]. Munavi, Feyzu’l-Kadir, 1/91
[8]. Süheyli, Ravdü’l-Ünf, 1/81
[9]. Buhari, Sahih, 1/143 (357); Ahmed b. Hanbel, Müsned, 3/310 (14371); İbn Seyyidinnas, Uyunu’l-Eser, 1/105
[10]. Bax: Heysemi, Mecmaü’z-Zevaid, 8/222
[11]. Bu döyüş qədim vaxtlardan davam edən Ficar döyüşlərinin sonuncusu idi. Bundan əvvəl də üç dəfə belə döyüş olmuş və qeyd edilən qəbilələr əsrlərlə müharibə şəraitində, fövqəladə vəziyyətdə yaşamışdılar.
[12]. Peyğəmbərimizin (sallallahu əleyhi və səlləm) bu müharibələrdə şəxsən iştirak etməməsi döyüşlərin haram aylarda baş verməsindən və ya tərəf etibarı ilə birini digərinə üstün tutacaq dini bir fikir, yaxud fəzilət baxımından bir üstünlük olmamasından irəli gəlirdi.
[13]. İbn Hişam, Sire, 1/326 və b.
[14]. Abdullah ibn Cüdan səxavətli adam idi. Bu yığıncaqda da gözəl bir süfrə hazırlamış və Məkkənin aparıcı adamlarına yaxşı ziyafət vermişdi. Yaxşılığa meyilli və yetkin insan idi. Hz. Aişə anamızın əmisi, Zuheyrin də atası idi. Buna görə Aişə anamız bir gün: “Ey Allahın Rəsulu! Şübhəsiz ki, İbn Cüdan insanlara yemək verər, qonaqdan əlindən gələni əsirgəməzdi. Bütün bunların ona qiyamət günündə bir xeyri olacaqmı?” – deyə soruşmuş və Peyğəmbərimiz (sallallahu əleyhi və səlləm) də: “Xeyr! Çünki o, bütün bunları edərkən bir dəfə də olsa “Rəbbim, nə olar, din günündə mənim xətalarımı təmizləyib bağışla” demədi,” − cavabını vermişdi.  Bax: Muslim, Sahih, 1/196 (214)
[15]. İllər sonra bu hadisəni xatırlayan Allah Rəsulu: “O gün, Abdullah ibn Cüdanun evindəki sözləşməyə mən də şahid olmuşdum. Mənim üçün o sözləşmə vadi dolusu qırmızı dəvələrdən daha xeyirlidir. Vallah, mən indi də belə bir səy üçün dəvət alsam, tərəddüd etməz, bu dəvətə razılıq verərəm,”− buyuracaqdı.
[16]. Bax: İbn Sa’d, Tabakat, 1/128; Süheyli, Ravdü’l-Ünf, 1/91