Ağrılı Mərhələ

İbn Düyunnənin xətrinə dəyə bilməyən Qureyşin bir şərti var idi: Əbu Bəkir açıq-aşkar namaz qılıb Quran oxumayacaq, insanları da dinə dəvət etməyəcək.

Evinin bir tərəfini ibadət üçün ayırmışdı. Namazını burada qılır, yanıqlı səsi ilə Quran oxuyub göz yaşları ilə Rəbbinə dua edirdi. Onun bu səmimiyyətini görən bəzi adamlar ətrafına yığışır, oxuduqlarına qulaq asıb hərəkətlərinə tamaşa edirdilər. Xüsusilə, uşaqlar, qadınlar və qullar üçün bura görüş yerinə çevrilmişdi.

Bu cür davranış təbliğdə də ən təsirli yol idi. Hz. Əbu Bəkir də bu yoldan istifadə edərək Özü də bilmədən insanların qəlbini İslama yaxınlaşdırmağa başlamışdı.

Ancaq Qureyş dərhal bu vəziyyətin fərqinə vardı. Buna görə də, ibn Düyunnənin yanına gedib onu vəziyyətdən xəbərdar edirlər:

− Əlbəttə ki, sən Əbu Bəkirə bizə əziyyət versin deyə aman verməmisən. Halbuki o, Quran oxuyub namaz qılarkən o qədər təsirli olur, dini elə təmsil edir ki, uşaqlarımızın, qadınlarımızın dini dəyişdirəcəyindən qorxuruq, − deyirlər.

Əslində, onlar bu sözləri ilə Hz. Əbu Bəkir məqamının gözəlliyini də qəbul edirdilər. Ancaq inadkarlıq və təəssübkeşlik içində ikən  bu insanlar yaxşı və gözəl olana qovuşa, onu duya bilmirdilər. Onların əsas narahat olduğu məsələ həqiqət qarşısındakı acizlikləri idi və buna görə də, gerçəklə üz-üzə gəlməkdən çəkinir, ətraflarındakı insanların da bu həqiqətə bələd olmasını istəmirdilər.

Çox keçmədən yenə ibn Düyunnənin yanına gəlirlər:

− Onun yanına get və evinə girməyini söylə! Evində istədiyi kimi hərəkət etsin, − deyərək Hz. Əbu Bəkirin başqalarının görə biləcəyi yerdə namaz qılıb Quran oxumaqdan əl çəkməsini tələb edirlər.

Müşriklər artıq ibn Düyunnəyə də təsir etmişdilər. O da Əbu Bəkirin yanına gəlir və belə deyir:

− Ey Əbu Bəkir! Mən sənə qövmünə əziyyət verəsən deyə aman vermədim. Onlar sənin Quran oxuyub namaz qıldığın yerdən narahat olurlar. Sən bu hərəkətinlə onlara əziyyət verirsən. Gir evinə və orada istədiyin kimi ibadətini davam etdir.

Hz. Əbu Bəkir üçün isə dinini təbliğ edib insanların əlindən tuta bilmədiyi, namazını qılıb aşkar Quran oxuya bilmədiyi yerdə bir müşrikin zəmanəti ilə yaşamaqdansa, Allahın inayətinə sığınmaq daha məqbul idi. Bu, aslanı zəncirləmək kimi bir şey idi. Halbuki, insanlıq ondan xidmət gözləyirdi. Əbu Bəkir də zəncirlərini bir kənara atıb arxasınca məşəqqət gəlsə də, dinə xidmət etmək yolunu seçir.

Çox fikirləşir. Deyilənləri etsəydi, dinini yaşamaqda, bəlkə də, heç bir çətinliklə üzləşməyəcəkdi. Amma inandığı dəyərlər dinin fərdi etiqad sistemi olmadığını göstərirdi. Həm də belə olsaydı, Rəsulullah (s.ə.s.) niyə bu qədər çətinliklərə qatlanırdı ki? Fərdi mükəlləfiyyətlər arasında başqalarının əlindən tutub onları həqiqətə aparmaq var idi. Hz. Əbu Bəkir də məhz özünə yaraşan şəkildə hərəkət edir. İbn Düyunnənin yanına gedir, verdiyi amana ehtiyacı olmadığını, Allahın mühafizəsinə və himayəsinə sığındığını elan edib qayıdır.^[3]

O dövrdə Məkkədə belə bir elan bəla və müsibətlərin sel olub axması  demək idi.

Hz. Əbu Bəkir artıq o dar çərçivədən çıxmışdı və Rəbbinə qulluq vəzifəsini əksər hallarda Kəbədə əda etməyə çalışırdı. Ancaq bu, asan olmayacaqdı. Çünki Qureyşin köhnə hiddəti yenidən qabarmışdı: artıq zəmanətdən məhrum olan Hz. Əbu Bəkiri yaxından təqib edirdilər.

Əbu Bəkir bir gün Kəbədə namaz qılırdı. Bu vaxt Qureyş səfehlərindən biri ona yaxınlaşır. Təhqiramiz sözlər deyərək yerdən götürdüyü toz-torpağı səcdədə Rəbbi ilə baş-başa olan Əbu Bəkirin üstünə sovurur.

Bu vaxt Qureyş öndərlərindən biri oradan keçirdi. Üstündəki toz-torpağı təmizləməyə çalışan Hz. Əbu Bəkirin gözü ona iztehza ilə baxan həmin adama sataşır.^[4] Onun qıldığı namazın kimə nə ziyanı var idi? Bu zülmü kim rəva görə bilərdi? Bəlkə, onda insanlıqdan bir nişanə olar deyə ümidlənir və səslənir:

− Bu səfehin etdiyi hərəkəti görürsənmi?

Əfsuslar olsun ki, xitab etdiyi adam heç də əvvəlkindən ağıllı deyildi:

− Bunu başqası deyil, sən öz-özünə etdin, − cavabını verir. Guya bu adam Hz. Əbu Bəkrin ibn Düyunnənin amanından çıxdığı üçün bu vəziyyətə düşməsində özünün səbəbkar olduğunu bildirmək istəyirdi. Bəlkə də, o, başqa deyə biləcəyi söz qalmamışdı və nəsə demək xatirinə bu sözləri söyləmişdi.

Hz. Əbu Bəkrin Rəbbindən başqa üz tutduğu heç bir qapıdan fayda yox idi. Əllərini qaldırır və dua edir  Rəbbinə:

− Nə qədər mərhəmətlisən, ey Rəbbim!  Nə qədər mərhəmətlisən, ey Rəbbim! Nə qədər mərhəmətlisən, ey Rəbbim!^[5]

Hz. Əbu Bəkir bununla ağı qara, gündüzü gecə kimi göstərməyə adət etmiş bu səfehlərə qəzəb etməyən Rəbbinin mərhəmətindəki ənginliyi ifadə edir və üsyanları müqabilində yenə də İlahi rəhmətin genişliyindəki  əzəmətə olan heyranlığını elan edirdi.