Gözlənilən hadisələr və Uhud

– Allaha and olsun ki, yox! Hətta bu anda O (s.ə.s.), sənin səsini də eşidir, – deyə Hz.Ömər cavab verir. Əbu Sufyan:

– Sən İbn Qamiədən daha dürüst və yaxşı bir insansan, – deyir.

Məhz bu, Müsəlmanların Hz. Ömər timsalında inandığı dəyərləri təmsil etməsi idi. Uhud belə olsa, Əbu Sufyan öz adamına deyil, ona qılınc qaldıran "düşmən"inə güvənirdi. Qərarını da buna görə verir:

– Siz bəzi ölülərinizin bədənlərinin işgəncə ilə parçalandığını, burun və qulaqlarının kəsilib  ətrafa səpələndiyini görəcəksiniz. Vallah, mən buna razılıq verməmişdim; nə bu  cür  etməyi əmr etdim, nə də edilənlərə əngəl oldum! Diqqət edin! Növbəti görüşümüz üzümüzə gələn ilin əvvəlində yenə Bədir olsun, – deyə son cümləsini söyləyib geri qayıdır.

Əsgərləri  arasına qayıdan Əbu Sufyan dərhal yola düşmək əmrini verir və beləliklə, Məkkə ordusu geri çəkilməyə başlayır.

Əbu Sufyan əsgərləri ilə geri dönərkən Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) bunun bir hiylə olub-olmadığını öyrənmək istəyir. Çünki qayıdarkən Mədinəyə girib qadın və uşaqlara zərər yetirəcəklərindən narahat  idi. Buna görə əshabının öncüllərini yanına çağırıb onlara əmr  edir ki, arxadan düşməni təqib etsinlər:

– Əgər onlar dəvələrə minib gedirlərsə, deməli, zərər vermədən ayrılacaqlar. Ancaq dəvələri qoyub atlara miniblərsə, deməli, Mədinəyə doğru gedəcəklər! Bu isə açıq-aydın talan deməkdir və əgər belə bir niyyətlərini hiss etsəniz, hamımız bir nəfər kimi onların üstünə hücum edərik, – deyir və əshabının diqqətini bu xüsususa çəkir.

Allah Rəsulundan bu təlimatı alan səhabələr Aqiq vadisinə qədər düşməni təqib edir hətta o qədər yaxınlaşırlar ki, nə danışdıqlarını da eşidirlər. Bir dəstə müşrik fürsət varkən Mədinəni talan edib sonra geri qayıtmaq istəsə də, Safvan ibn  Ümeyyə kimi bəzi insanlar:

– Bunu ağlınıza belə gətirməyin! Onların qüvvələrini  yenidən topladığını, ölümün gözünə dik baxdığını görmürsünüzmü? Onların hamısını öldürmədən Məhəmmədi ələ keçirə bilmərik. İndi qazandığımız zəfəri məğlubiyyətə çevirmədən dərhal buradan gedək, – deyərək başda Əbu Sufyan olmaqla müşrikləri öz fikirlərindən daşındırmağa çalışırlar. Və beləcə müşrik ordusu uzun yol üçün istifadə olunan dəvələrə minib yenidən Məkkəyə qayıdır.

Məğlubiyyətdən qələbə çıxarma strategiyası işə yaramış və məğlubiyyət görüntüsündən yeni bir "qələbə" də ortaya çıxmışdı. Bu görüntü Məkkə ordusunu qorxutmuş və onları tələm-tələsik Uhudu tərk etməyə vadar etmişdi. Arada müvəqqəti bir sarsıntı yaşansa da, Uhuda imzasını atan yenə Allah Rəsulu (s.ə.s.) idi.

Uhud meydanı döyüşdən sonra...

Döyüşü davam etdirməyə cəsarəti çatmayan müşriklər Uhuddan çəkildikdən sonra səhabələr döyüş meydanına enib ölü və yaralılar arasında dolaşmağa başlayır. Sağ qalanları hamı görürdü, ancaq kimlərin şəhid olması, kimlərin də yaralı-yaralı kömək gözləməsi hələ məlum deyildi. Qarşılarında tük ürpərdən bir mənzərə vardı; cəsədlər parça-parça edilmiş, burun və qulaqları kəsilərək tanınmaz hala salınmışdı.^[31]

Şəhid olan olmuş, qalanlar isə al-qan içində bitab düşmüşdülər. Əshabı ilə birlikdə eyni taleyi bölüşən və əshabın başına gələnlərdən çox kədərlənən Peyğəmbərimiz (sallallahu əleyhi və səlləm):

– Kim Sad ibn Rəbiyə baxıb gələ bilər, görəsən, o, sağdır, yoxsa ölülər arasındadır? Mən onu vücudunda on iki ox yarası olarkən görmüşdüm, – buyurunca bir ənsar^[32] qalxır və onu axtarmağa başlayır. Meydanı dolaşa-dolaşa üç dəfə adını çəkib ucadan çağırır, amma bir cavab ala bilmir. Ən axırda:

– Rəsulullah (s.ə.s.) səndən narahatdır, elə məni də O göndərdi, – deyincə zəif səs eşidir və səs gələn tərəfə gedir. Görünür, son dəqiqələrini yaşayırdı. Üzərində yetmişdən çox nizə, ox və qılınc yarası var idi. Xəfifcə bədəninə toxunur və:

– Rəsulullah (s.ə.s.) "Sad ibn Rəbi həyatdadır, yoxsa ölülər arasında?"– deyə yaşayıb yaşamadığını öyrənmək üçün məni yanına göndərdi, – deyir. Sad özünü güclə toplayıb çətinliklə:

– Məni artıq ölmüş bilin ,– deyir əvvəlcə.  Sonra da əlavə edir:

– Rəsulullaha məndən salam söylə və bu anda cənnətin qoxusunu duyduğumu de! Qəbilənə də məndən salam söylə və onlara de ki: "Əliniz tutub gözünüz gördüyü halda əgər Rəsulullaha bir şey olsa, Allah yanında iki əlim yaxanızda olacaq və Allah qatında əsla bir üzrlü səbəb tapa bilməzsiniz!"