Gözlənilən hadisələr və Uhud

Übeyy ibn Səlulla eyni fikirdə olan münafiqlərin bir qismi də:

– O öldürülənlər də bizimlə birlikdə geri qayıtsaydılar, öldürülməzdilər, – deyib əshabın birliyini pozmaq istəyirdi.

Onların bu sözünü eşidən Hz.Ömər Peyğəmbərimizin hüzuruna gələrək eşitdiklərini Onunla bölüşür. Əlbəttə, onun kimi həyəcanlı bir fitrət sadəcə bölüşməklə kifayətlənməyir, bu adamların həddini bildirmək üçün israrla izin istəyir.

– Ya Ömər, – deyir Peyğəmbərimiz, – şübhən olmasın ki, Allah (c.c.) mütləq dinini qalib edib Nəbisini də əziz tutacaqdır. Yəhudilərlə müqaviləmiz var, onları öldürmək olmaz, − buyurur İnsanlığın Əmini. Bir yerdə qərar tuta bilməyən Hz.Ömər:

– Bəs bu münafiqlər, – deyib irəli atılır. Bunun cavabında Allah Rəsulu (s.ə.s.):

– Onlar da: "Lə iləhə illəllah, Muhəmmədün Rəsulullah!" – deyə şəhadət gətirmirlərmi? – deyir. Boynunu bükən, amma hələ də tələbində israr edən Hz.Ömər:

– Bəli, ya Rəsulullah! Amma onlar bunu qılıncdan qorxduqları üçün edirlər. İndi isə məsələ daha da dəqiqləşdi; bu çətin günlərdə Allah (c.c.) onların ürəklərində gizlədiklərini ortaya çıxardı, – deyir.

Doğru idi, ancaq din zahirə görə mühakimə etməyi əmr edirdi. Allah Rəsulu mövzunu bu cümlələrlə tamamlayır:

– Mənə "Əşhədü ən lə iləhə iləllah və ənnə Muhammədən Rəsulullah" deyən bir insanı  öldürmək qadağan edildi.

Hz. Ömərə də bir müjdəsi vardı Allah Rəsulunun:

– Ey Ömər, – deyir, – Biz rüknü (Kəbənin dörd küncündən hər birinə verilən ad. Dəməşqə (Şama) baxan  küncə  Rükni-Şami, Bağdada baxana Rükni-İraqi, Yəmən tarafındə olana Rükni-Yəmani, dördüncü küncə də Rükni-Hacərül-əsvəd adı verilmişdir.) salamlayanadək bir daha Qureyşdən belə bir münasibət görməyəcəyik!

Bir neçə gün keçib ara sakitləşincə Übeyy ibn Səlul cildini dəyişdirməyə başlayır və özünü mömin kimi göstərməyə çalışır. Hətta cümə günü Rəsulullah (s.ə.s.) xütbəyə çıxıb insanlara xitab etmək istədikdə o ayağa qalxır və insanları Rəsulullahı dinləməyə təşviq edir.^[39]

Hamraül-əsəd

Şənbə axşamından etibarən yaralarını sarıyıb evlərində dincələn əshab bazar günü səhər Hz. Bilalın azanı ilə Məscidi-Nəbəviyə gəlir.

Rəsulullah (sallallahu əleyhi və səlləm) dünəndən bəri düşünür və heç cür əmin ola bilmirdi. Məkkə baxımından məsələ nəticə etibarilə qeyri-müəyyən idi; döyüşmüş, amma heç bir şey əldə etmədən geri qayıtmışdılar. Yol gedərkən qərarlarını dəyişdirib yenidən Mədinəyə hücum edə bilərdilər. Onlara belə bir fürsəti vermək olmazdı. Eyni zamanda Uhuddan sonra iqtidarın yenə Mədinədə olduğunu hamıya elan etmək lazım idi.

Bu arada Abdullah ibn Amr ibn Avf Allah Rəsulunun (s.ə.s.) hüzuruna gəlir və narahatlıq doğuran məsələlərlə bağlı Qureyş ordusundan xəbərlər gətirir. Doğrudan da, Qureyş Mələl adlı yerə gələndə vəziyyəti müzakirə etmiş və əliboş qayıtmağın doğru olmaması, yenidən Mədinəyə hücum edib müsəlmanları tamamilə məhv etməyin vacibliyi haqqında danışmışdılar. Məkkəyə qayıdarkən nə əllərində bir qənimət, nə də kölə və cariyə var idi. Savaşmışdılar, amma  qalibiyyətlə bağlı əllərində heç bir dəlil yox idi. "Biz qalib gəldik,"– desələr, nə ilə sübut edəcəkdilər:

– Nə etdiniz ki?! – deyirdilər, – onların müqavimətini qırdınız və güclu zərbə vurdunuz, amma yenə də onları sərbəst buraxdınız! Əsas hədəflərimizin hamısı yaşayır və bu gələcəyimiz üçün böyük bir təhlükə deməkdir. Ən yaxşısı, gəlin geri qayıdaq və hamısının kökünü kəsək!

Ancaq hər kəs eyni fikirdə deyildi. Safvan ibn Ümeyyə irəli çıxıb:

– Ey qövmüm! Bunu əsla etməyin! İndi onlar əvvəlkindən daha qəzəblidirlər və mən Uhudda olmayanları da özləri ilə götürüb üstümüzə gəlmələrindən qorxuram. Ən yaxşısı, siz əldə etdiyinizlə kifayətlənib geri qayıdın. Çünki yenidən hücum etməklə indiki mövqeyinizi də itirəcəyinizdən qorxuram!

Hz.Abdullahdan bunları eşidən Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) Hz.Əbu Bəkir və Hz. Öməri hüzuruna çağırır, öncə məsələni müzakirə edir, sonra da Hz.Bilalı çağırıb insanlara bunları çatdırmağı əmr edir:

– Rəsulullah (sallallahu əleyhi və səlləm) sizə düşməninizi təqib etməyi əmr edir! Bizimlə birlikdə yalnız dünən Uhudda olanlar gəlsin!

Elə Cəbrail də Rəhmli Rəbbindən bu bəyanı gətirir:

"Kafir qövmü təqib etməkdə, ey müsəlmanlar, zəiflik göstərməyin! Əgər siz yaralarınızdan və səfərin çətinliklərindən əziyyət çəkirsinizsə, onlar da sizin kimi əziyyət çəkirlər. Halbuki siz onların ummadıqlarını Allahdan umursunuz. Allah hər şeyi biləndir, hikmət sahibidir!"^[40]