Gözlənilən hadisələr və Uhud

Buyurmaq Rəsulullaha, əməl etmək səhabəyə! Bu qədər yaraları, yaxınlarının şəhid olmasının ağrı-acısı, yetimlərin göz yaşı və taqətlərinin tükənməsinə baxmayaraq, Uhud qaziləri bir nəfər kimi qılınca qurşanıb bir göz qırpımında Rəsulullahın bayrağının altında toplanır. Onların bu əzmini Quran da tərənnüm edəcək və Allah (c.c.) bir müsəlmanın Rəsulullah dəvətinə necə cavab verməsini göstərmək üçün əbədi kəlamında bu mərdliyi təqdir edəcək, axirətdə alacaqları mükafatı da bildirəcəkdi: "Yaralandıqdan sonra Allahın və Peyğəmbərin dəvətini qəbul etmiş şəxslərdən yaxşı işlər görüb pis işlərdən çəkinənləri böyük bir mükafat gözləyir!"^[41]

Peyğəmbərimizin əmrini eşitdiyi zaman Üseyd ibn Hudayr^[42] kimi yaralarının müalicəsi ilə məşğul olanlar da var idi. Əmri eşidər-eşitməz:

– Allah və Rəsulu üçün eşitdik və  itaət edirik. Baş üstə! – deyir və yaralarına, vücudlarından axan qana baxmadan, qılınclarını götürüb meydana çıxırlar. Təkcə Bəni-Səlimə qəbiləsindən əmrə itaət edib Peyğəmbərimizlə birlikdə yola düşən qırx yaralı vardı.

Übeyy ibn Səlul da bu təqibə qoşulmaq istəyir, Allah Rəsulu onun bu istəyinə müsbət cavab vermir. Onsuz da Hz. Bilalın çağırışında onun kimi Uhud yolundan geri qayıdanların bu təqibə qoşulmasının qeyri-mümkünlüyünü aydın ifadə olunurdu.

Mədinədə yenə İbn Ümmi Məktum vəkil təyin edilir, bayraq da Hz.Əliyə verilir.^[43]

Allah Rəsulu (s.ə.s.) Mədinədən çıxmamış Məscidi-Nəbəviyə girir və iki rükət namaz qıldıqdan sonra yola düşür. Bu dəfə Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) "Səqb" adlı atına minmişdi və orduda ondan başqa ata minən yox idi. Əynində yenə zireh və başında da dəbilqə vardı, kənardan baxanda sadəcə mübarək gözləri görünürdü. Hz.Talhanı görüb:

– Silahın haradadır? – deyə soruşur.

– Yaxınlıqdadır, ya Rəsulullah, – cavabını verir və dərhal gedib silahını götürür. O da həmin gün ağır yaralı idi; təkcə sinəsində doqquz yarası var idi. Buna rəğmən o:

– Rəsulullahın bədənində bu qədər yara varkən mənimkilərin nə əhəmiyyəti var, – deyir, Allah Rəsulunun çəkdiyi ağrı-acını öz canında hiss edirdi.

Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) ondan:

– İndi  onlar harada ola bilər, – deyə soruşur.

– Səyyalədə, – deyir Hz.Talha.

– Mən də belə zənn edirəm! Amma unutma ki, ey Talha, Allah (c.c.) bizə Məkkəyə girməyi  nəsib edənəcən heç vaxt belə bir Uhud  yaşatmayacaq! – buyurur.

Bu arada Allah Rəsulu (s.ə.s.) üç səhabə seçib Hamraül-Əsəd istiqamətinə kəşfiyyata  göndərir. Bunlar Əsləm qəbiləsindən Sufyan ibn Talqın iki oğlu Səlit və Numan ilə Uveyroğullarından da bir səhabə idi. Dəstədən qabaq gedəcək, Allah Rəsulunu (s.ə.s.) baş verənlərdən xəbərdar edəcəkdilər.^[44]

Uveyroğullarının bu "adsız" səhabəsi yorğun və yaralı olduğu üçün Hamraül-Əsədə gedib çatmasa da, Səlit və Numan qardaşları hədəfə çatır və Məkkə ordusu barədə məlumat toplamağa başlayır. Ancaq çox keçmədən geri qayıdıb Mədinəyə hücum etməyi planlaşdıran Məkə ordusu onları görür və hər ikisini elə oradaca şəhid edir.^[45]

Bir gün əvvəl Uhudda olan səhabələrin, demək olar, hamısı Rəsulullahla birlikdə Hamraül-Əsədə yola düşmüşdü. Yola çıxacaq vəziyyətdə olmayanlar da bir yol tapıb Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) əmrinə itaət edirdilər. Abdiəşhəloğullarından Rafi və Abdullah ibn Səhl qardaşları da bunlardan idi. İkisi də ağır yaralı idi; Abdullahın yaraları Rafiyə nisbətən daha ağır idi və carçının səsini eşidər-eşitməz birlikdə sürünə-sürünə yola düşmüşdülər.

Həmin gün Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) əshabına odun yığmağı və axşam olunca da ocaq qalamağı tapşırır. Qaranlıq düşüncə Hamraül-Əsəddə beş yüz tonqal alovlanır. Gecənin qaranlığında yanan bu beş yüz tonqalın mənzərəsi və xəbəri sürətlə yayılır və görünür, bu, keyfiyyətlə yanaşı, kəmiyyət baxımından da əldə edilən mövqeyin göstəricisi idi. Təbii ki, bu mənzərə Məkkə ordusunu  qorxuya salır.

Bu vaxt Allah Rəsulunun (s.ə.s.) hüzuruna əvvəllər aralarında kəşfiyyata dair razılaşma olan və Tihamədə^[46] baş verənlərdən Rəsulullahı məlumatlandırmağa söz verən Mabəd ibn Əbi Mabəd gəlir:

– Ya Məhəmməd, – deyir –  Allaha and olsun ki, Sənin və əshabının başına gələnlər bizi də üzdü. Allahın  Səni ucaltmasını və bu müsibəti başqalarına verməsini nə qədər istərdik!

Oturub bir qədər söhbət edirlər. Rəsulullah (s.ə.s.) getmək üçün izin istəyən Mabədi bir müddət müşayiət edir və nəhayət, Hamraül-Əsədi tərk edən Mabəd Məkkə ordusunun olduğu yerə gəlir.

Bu arada Safvan ibn Ümeyyə kimi bəziləri Məkkəyə qayıtmaq fikrində israr etsələr də, əksəriyyət yenidən Mədinəyə hücum etmək məsələsində birləşmişdi və Məkkə ordusu hərəkət etmək üzrə idi. Mabədin gəlişi belə bir kritik anla üst-üstə düşür. Onu görən Əbu Sufyan yanındakılara:

– Bu da Mabəd! Onda mütləq yeni xəbərlər var, – deyir. Sonra da:

– Nə xəbər var, ey Mabəd? Oralardan hansı xəbərləri gətirmisən? – deyə soruşur.