Gözlənilən hadisələr və Uhud

Ümmətin həvarisi

Bir müşrik irəli çıxıb döyüşməyə igid istəyir. İnsanlar onun heybətli duruşunu görüb bir az çəkinirlər. Boz dəvə üstündə gözləyən adam sözünü ikinci dəfə, üçüncü dəfə təkrarlayır. Nəhayət, Hz. Zubeyr bir anlıq tərəddüddən sonra irəli atılır. O qədər sürətli hərəkət edir ki, arxadan baxanlar onu güclə görürlər.

Hz. Zubeyr meydan oxuyan müşrikə çatan kimi ovuna hücum edən aslantək dəvənin üstünə sıçrayır. Görünməmiş bir mənzərə idi. Mübarizə dəvənin üstündə gedirdi. Elə yaxalayır ki, düşmən qılıncını tərpətməyə imkan tapmır. Bu vəziyyəti uzaqdan seyr edən Allah Rəsulu (s.ə.s.):

− Kimin kürəyi yerə yaxındır, o öldürüləcək, − buyurur.

Nəzərlər yenidən dəvənin üstünə dikilir. Müşrikin kürəyi yerə yaxın idi... Rahat nəfəs alırlar. Çox keçmədən Hz. Zubeyr dəvəsindən aşağı yuvarlanan müşrikə son zərbəni vurur və onun cansız bədəni yerə sərilir. Allah Rəsulu işini bitirib hüzura gələn Hz. Zubeyri şəfqət dolu baxışlarla süzür  və:

− Hər Nəbinin bir havarisi vardır, Mənim həvarim də Zubeydir, − deyə buyurur. Sonra üzünü səhabələrə tutur. Baxışlarında bir həssaslıq var idi: vacib bir məqamı xatırlatmaq həssaslığı. Və əshabına:

− Əgər bu mübarizəyə Zubeyr çıxmasa  idi, adamın dəvətinə Mən gedəcəkdim, − deyir.

Hz. Əlinin həssaslığı

Məkkə ordusunun bayraqdarı Talha ibn Əbi Talha:

− Kim çıxacaq mənim qabağıma, − deyə səslənir.

Ər meydanına bir anlıq durğunluq çökür, Əbi Talha sözünü ikinci dəfə təkrar edir. Bu, yolverilməz idi; döyüş meydanında küfrün  söz deməsinə imkan verilirdi. Çünki Talha:

− Ey Məhəmməd əshabı, − deyə səslənir və əlavə edir: – bəs siz ölülərinizin cənnətə, bizimkilərin də cəhənnəmə gedəcəyinə inanırdınız, yalan deyirsiniz! Lata and olsun ki, əgər buna, həqiqətən, inansaydınız, qarşıma bir adam çıxarardınız!

Daha bu adamın artıq danışmasına fürsət vermək olmazdı. Və elə bu vaxt Hz.Əli Talhanın qarşısına dikilir. Qılınclar çəkilir və cərgələr qarşısında şiddətli mübarizə başlayır. Çox keçmədən Hz. Əli Talha ibn Əbi Talhanı altına alır. Son həmlə üçün qılıncını qaldıran Hz.Əli birdən geri çəkilir. Qəribə idi, normal gedişatda bu, Talhanın ölümü ilə nəticələnməli idi.

Döyüş bitdikdən sonra Hz. Əlidən Talhanı öldürməyib geri çəkilməsinin səbəbini soruşanda məsələ aydın olur. Demə, o vaxt Talhanın ədəb yeri açılmış və həya insanı Hz.Əli buna görə geri çəkilmişdi.^[12]

Əbu Dücanənin rəşadəti

O gün Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) əlinə aldığı qılıncı əshabına göstərir və:as

− Kim bu qılıncla layiqincə döyüşəcək? − deyə soruşur.

Hz.Ömər, Hz.Əli, Hz.Zubeyr kimi səhabələr bu qılınca talib olur, ancaq onu Peyğəmbərimizin almağa heç cür müvəffəq olmurlar. Qılınc hələ də Rəsulullahın əlində durur və O da sualını təkrarlayırdı. Ancaq məqsəd göründüyündən fərqli idi. Nəhayət, Əbu Dücanə irəli çıxır və:

− Bu qılınca layiq olan nədir, ya Rəsulullah, − deyə soruşur. Bunun cavabında Allah Rəsulu:

− Düşmənin arasına şığıyıb son damla qanına qədər vuruşmaqdır, − deyir. Əbu Dücanə bu işin öhdəsindən gələcəyini düşünürdü və:

− Bu qılıncı ona layiq olmaq üçün alıram, ya Rəsulullah, − deyir.

Bu, böyük bir məsuliyyət idi və belə bir vəzifə Uhud meydanındakı neçə-neçə qəhrəmanın arasından ona nəsib olurdu. Halbuki o (r.a.), bədəncə zəif bir adam idi. Ancaq layiqincə vuruşmağı bilirdi. Xüsusilə, belə vəziyyətlərdə başına qırmızı bir sarıq bağlayardı. Onun qırmızı sarığı başına bağladığını görənlər aranın qızışacağını və Əbu Dücanənin də ya özü, ya da qarşısındakı ölənə qədər döyüşdən çıxmayacağını anlayardılar. Əbu Dücanə həmin sarığı Uhud meydanında da başına sarıyır. Hətta ənsar onu bu vəziyyətdə görcək öz arasında: "Əbu Dücanə ölüm sarığını bağlayıb," − deyir.

Onun bu həyəcanını görən və göstərdiyi həssaslıqdan razı qalan Peyğəmbərimiz (sallallahu əleyhi və səlləm) Əbu Dücanəyə:

− Bunu sənə verərkən ümid edirəm ki, düşmən ordusunun başından girib axırına qədər gedəcəksən! – deyə bir hədəf də göstərir və qılıncı verir.