Cəmiyyətlə Bütünləşən Nüzul Keyfiyyəti

Bu qədər səmimi dəvət, təmiz və məntiqli ifadələrin qarşısında nə etmək olardı? Məsələ ilahi həqiqətin özünəxas xüsusiyyət və gözəllikləri ilə birlikdə əlverişli şəraitdə insanlara çatdırılmasında idi və məhz Rəsulullah (s.ə.s.) da o gün Məkkədə bunu edirdi.

Bir gün də gəlib Allah Rəsulundan Rəbbini tərif etməsini istəyirdilər. Əslində məqsədləri Allahı Onun Rəsulundan öyrənmək deyil, mənasız hay-küy salıb deyilənləri məsxərəyə qoymaq idi. Yəni Qureyşin həmişəki adəti qabarmışdı: yenə əylənmək istəyirdi.

Ancaq hər bir görüş Rəsulullah (s.ə.s.) üçün Allahı tanıtmaq naminə yeni bir fürsət idi. Məclis Onun adı ilə açılmışkən, ən azı yenə Onun adı ilə davam etməli və buna görə də O daha geniş kütlələrə anladılmalı idi.

Əlbəttə, Allahı ən gözəl şəklidə anladan yenə Allah Rəsulu idi.  Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) də Cəbrailin gətirdiyi ayələri onlara söyləyir:

– Ya Peyğəmbər! Allahın zatı və sifətləri haqqında səndən soruşan müşriklərə de: “(Mənim Rəbbim olan) O Allah birdir (heç bir şəriki yoxdur); Allah (heç kəsə, heç nəyə) möhtac deyildir! (Hamı Ona möhtacdır; O, əzəlidir, əbədidir!) O, nə doğmuş, nə də doğulmuşdur! Onun heç bir tayı-bərabəri (bənzəri) də yoxdur!”^[5]

O gün də hər şeyə rəğmən, müşriklər üz döndərib gedəcək, bu ayələri də  heç eşitməmiş kimi davranacaqdılar. Çünki bu məsələdə o dərəcədə qərəzli idilər ki, qızıl və ləl-cəvahiratdan nərdivanlar ucaldıb onlara: “Cənnətə buyurun!” desəydin də, yenə qəbul etməz, gözlərini bağlayıb özlərini zülmət gecənin qoynuna  atardılar.

Məkkə tez-tez müxtəlif mübahisələrə də səhnə olurdu. Bir gün Hz. Əbu Bəkir böyüklərlə oturmuş, Uca Allah haqqında yanlış fikirləri düzəltməyə çalışırdı. Anlayışlar qüsurlu və gülünc idi. Müşriklər:

− Rəbbimiz Allahdır və mələklər də Onun qızlarıdır. Onlar həmçinin bizi Allaha yaxınlaşdıran vasitələrdir, − deyir və başqa fikri heç cür qəbul edə bilmirdilər. Yəhudilər isə: