Gözlənilən hadisələr və Uhud

Peyğəmbərimizin (s.ə.s.) atının yüyənindən tutan Sad ibn Muaz onları qarşılamağa çıxan anasını görüncə:

– Anamdır, ya Rəsulullah, – deyir.

Rəsulullah (s.ə.s.) da Sadın anasına təsəlli vermək üçün əhvalını soruşur, könlünü almağa çalışır. Bu vaxt qadın Allah Rəsuluna daha da yaxınlaşır; qəmgin və fikirli görünürdü. Çünki digər oğlu Amr ibn Muaz Uhud şəhidliyində qalmışdı. Ona təsəlli vermək istəyir. Ancaq o mətin insan əvvəldən axıradək Uhudda olan, Uhudu yaşayan və yetmiş nəfər səhabəsini o mübarək dağa əmanət edib gələn Peyğəmbərimizə deyir:

– Səni sağ-salamat  gördüm, daha heç bir müsibət bizi sarsıda bilməz!

O gün bu yaşanan hadisələr çəkilən məşəqqətlərə mətanətlə sinə gərməyin canlı ifadəsi idi. Hələ yaraların isti olduğu, köz belə bağlamadığı ilk anlarda bu cür davranmaq ancaq mərd, mətin  insanların işi idi. Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) bu cür mətanətli və təmkinli qadına yenə də təsəlli vermək  istəyir:

– Ya Ümmə Sad! Həm sənə, həm də şəhidlərin ailələrinə müjdələr olsun! Çünki onların şəhidləri cənnətdə bir-birilə dost olacaq və öz ailələrinə də şəfaət edəcəklər!

– Biz Səndən razıyıq, ya Rəsulullah, – deyir Hz. Sadın anası, – aramızda Sən olduqdan sonra onlardan ötrü kim ağlayar ki! Sadəcə  istəyirəm ki, arxada qalanlar  üçün dua edəsən.

Allah Rəsulu (s.ə.s.) onun bu xahişini yerə salmır, əllərini qaldırıb dua edir:

– Allahım! Onların qəlblərindəki kədəri silib at, onlara başlarına gələn müsibəti unutmağı asanlaşdır və qalanların bundan sonrakı günlərini də ehsanınla zinətləndir!

Sonra da Hz.Sada  tərəf çevrilib:

– Ya Əba Amr, ailənin yaraları hələ çox təzədir! Unutma ki, müşriklərin yaraladığı hər bir şəxs qiyamət günündə indikindən daha gözəl vəziyyətdə həşr olunacaq; rəng qan rəngi kimi, amma qoxu müşk qoxusu kimi! Haydı, aranızda kimlər yaralıdırsa, getsin və evində yaralarını müalicə etsin! Mənə görə heç kim evimə qədər gəlib zəhmət çəkməsin! – deyir.

Bu sözlərdən sonra hər kəs evinə çəkilir və yaralarının müalicəsi ilə məşğul olmağa başlayır. Allah Rəsulu da mübarək xanəsinə gəlir. Çox keçmədən Hz.Bilal axşam namazı üçün azan oxuyur, məscidə gəlib axşam namazını qılırlar.

Axşam namazından sonra Abdiəşhəloğulları yurduna gedən Sad ibn Muaz öz xanımı başda olmaqla Abdiəşhəloğullarının qadınlarını toplayıb Hz.Həmzəyə ağlamaq üçün Məscidi-Nəbəviyə gəlir. Çünki o, Mədinəyə girərkən Abdiəşhəloğullarının qadınlarının toplaşıb öz şəhidlərinin arxasınca ağladıqlarını görən Peyğəmbərimizin (s.ə.s.):

– Həmzəyə gəlincə onun heç ağlayanı  yoxdur, – dediyini eşitmişdi. Hər məslədə həssas olan səhabə əvvəlcə Hz. Həmzə üçün, sonra isə öz şəhidləri üçün ağlayacaqdı.

Yatsı (işa) namazına gedərkən Məscidi-Nəbəvidən gələn ağlaşma səslərini eşidən Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) bunun səbəbini soruşur və ənsar qadınlarının Hz.Həmzə üçün ağladığını öyrənincə əvvəlcə onlara dua edir, sonra da evlərinə qayıtmağı əmr edir.

İşa namazını da qıldıran Allah Rəsulu (s.ə.s.) istirahət etmək üçün mübarək hücrəsinə yollanır. Bu vaxt  səhabələr Məscidi-Nəbəvi ilə mübarək hücrəsi arasında cərgəyə durub Onu yola salırlar. Xüsusilə, əvs və xazrəclilər bir hadisə olar deyə gözlərini qapıdan çəkmirlər: Məscidi-Nəbəvidə bir otaq qurub, növbə ilə Allah Rəsulunun  keşiyində dururlar.

Beləliklə, başlanğıcdan buraya qədər bəhs edilən bütün bu hadisələr hicrətdən otuz iki ay sonra şəvval ayının bir şənbə günü başlamış, elə həmin gün də bitmişdi. Deməli, zaman bir günə bu qədər hadisəni sığdıracaq qədər genişdir və insan istəsə, zamanı bu qədər bərəkətli edə bilər!

Münafiqlərin davranışı

Uhuda yolundan geri qayıdan və əshabın əhvali-ruhiyyəsini pozan münafiqlər etdikləri hərəkətdən peşman olmaq əvəzinə, görülən işlərin yanlış olduğunu söyləməklə Mədinədə yeni söz-söhbət çıxarırdılar. Xüsusilə, başçıları Übeyy ibn Səlul Uhudda aldığı yarasını müalicə etməyə çalışan oğluna:

– Sənin Onunla birlikdə savaşa getməyin mənim fikrim deyildi. Onsuz da Məhəmməd də mənə qulaq asmadı və uşaq-muşağın sözü ilə hərəkət etdi. Bütün bunların olacağını bilirdim, – deyirdi. Hz. Abdullah atası ilə mübahisənin mənasız olduğunu bilə-bilə:

– Allahın Rəsulullah və əshabı barədə təqdiri  hər zaman daha xeyirlidir, – deyərək atasının da bu ilahi qədərlə razılaşmasını istəyirdi. Ancaq bunların heç bir faydası olmur.

Bu arada Yəhudilərin də bir hissəsi boş durmur:

– Məhəmməd var-dövlət arxasındadır, çünki bir Nəbi bunlara düçar olmazdı! Buna baxın, hətta yaralanıb! Elə əshab da pərişandır, – deyib Rəsulullahın Peyğəmbər olmadığını söyləməyə çalışırdılar.