Səhabələr

Hicrət İzni və Qureyşin Təlaşı

Əbu Cəhilin küfr naminə ortaya qoyduğu təşəbbüs, həqiqətən də, görülməyə və öyrənilməyə dəyərdi. Amma o, müsəlmanların əleyhinə işləyirdi. Onun bu səylərini xeyirə çevirmək isə iman cərgəsində bundan da artığını nümayiş etdirməklə mümkün idi.

Hz. Ayyaşın başına gələnləri eşidən Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm) baş verənlərdən kədərlənəcək, mübarək əllərini açacaq Vəlid ibn Vəlid və Sələmə ibn Hişamla bərabər Ayyaşın adını da zikr edərək zülmə məruz qalan bütün müsəlmanlar  üçün dualarla  Rəbbinə yalvarıb  nüsrət diləyəcəkdi.[16]

Darun-Nədvədəki qərar

Bütün təzyiq və maneələrə baxmayaraq, hicrət davam edirdi. Əbu Sələmə ilə başlayan hicrət mərhələsinin üstündən artıq üç ay ötmüşdü. Məkkədə işgəncələrə məruz qalan qul və əsirlərdən başqa hicrət etməyən sadəcə Allah Rəsulu (sallallahu əleyhi və səlləm), Hz. Əbu Bəkir və Hz. Əli qalmışdı. Hz. Əbu Bəkirlə Hz. Əlinin hicrət arzusunu təxirə salan Rəsulullah (sallallahu əleyhi və səlləm) idi. Deməli, artıq növbə onlara çatmışdı. Məkkəlilər fikirləşirdi ki, əgər bunlar da köçüb Mədinədə məskunlaşarsa, döyüşdə təcrübəli olan evsli və xazrəclilərlə mübarizədə Məkkənin başı dərddən ayrılmaz, yay-qış aylarında Şam və Yəmən istiqamətində apardıqları ticarət təhlükə altına düşər və bir daha rahatlıq tapa bilməzdilər.

Halbuki, hələ hər şey qurtarmamışdı və işi başdan həll etmək imkanları var idi. Buna görə də təcili tədbirlər görülməli və məsələyə son nöqtə qoyulmalı idi.

 Səfər ayının iyirmi altısı, bazar ertəsi...

Nəhayət, məkkəlilər günortaya yaxın yığışacaq, vəziyyəti qiy­mət­ləndirib  durumla bağlı son strategiyanı müəyyən edəcəkdilər. Buna görə də, həmişəki məşvərət məclisləri keçirilən Qusayy ibn Kilabdan qalma Darun-Nədvədə toplaşaraq öz aralarında məsləhətləşməyə başlayırlar. Bu əhəmiyyətli qərar üçün çağrılan məclis Əbu Cəhil, Cübeyr ibn Mutim, Tuaymə ibn Adiy, Haris ibn Amir, Utbə və Şeybə ibn Rəbia qardaşları, Əbu Süfyan, Nadr ibn Haris, Əbul-Bahtəri, Zəma ibn Əsvəd, Hakim ibn Hizam, Nübeyh və Münəbbih ibnil-Haccac qardaşları ilə Ümeyyə ibn Haləfdən ibarət idi. On dörd ildir davam edən bir məsələni kökündən həll etmək istəyirdilər. İşi çox gizli aparırdılar; yaşı qırxdan az olanları  məclisə buraxmır, içəridə danışılanların kənara sızmamasına ciddi-cəhdlə çalışırdılar.

Bu vaxt tanımadıqları, başı sarıqlı, əyni-başı pal-paltarı yöndəmsiz  və Nəciddən olduğunu deyən yaşlı bir adam gəlmiş, heyətə qatılmaq üçün qapıda gözləyirdi. Təlaşla:

− Bu qoca kimdir? − deyə soruşurlar.