Ayrılıq vaxtı yaxınlaşarkən…

O da təyin etdiyi imamın arxasında oturaraq namaza durur. İmam salam verincə çata bilmədiyi rükəti də qılır. Bu, Onun son namazı idi. Ardınca kürəyini dirəklərdən birinə söykəyib səsini də yüksəldərək fitnələr barədə əshabına xəbərdarlıq edir və daha sonra nəzərlərini Qurana çevirir. Ərəbistan yarımadasında iki dinin olmasını artıq hesab edir və İslamdan başqa hər hansı anlayışın bu məkanda mövcudluğunu istəmirdi. Gedərkən buyurur:

– Bir Peyğəmbər camaatından biri Ona imamlıq etmədən vəfat etməz.

Görünür, yaxşılaşmışdı. Əndişələr geridə qalmış kimi idi. Camaatın sevinci yerə-göyə sığmırdı. Yenidən aralarına qayıtmış və onlarla birlikdə cərgəyə durub namaz qılmışdı. Sanki, hər şey əvvəlki axarına düşürdü.

Bir ara Rum diyarına göndərilən ordunun sərkərdəsi gənc Üsamə hüzuruna girir. Hərəkət etmək üzrə idi və ordusu haqqında məlumat verib vidalaşmaq üçün gəlmişdi. Bir gün əvvəl də gəlmiş və "işin sonunda ayrılıq da" olsa, hərəkət əmri almışdı. Rəsulullah (s.ə.s.) mübarək əlləri ilə yanına yaxınlaşıb oturan Hz. Üsamənin başını sığallayır və on səkkiz yaşlı bu gənc sərkərdəyə dua edir.

Günəş doğub quşluq vaxtı yaxınlaşanda qızı Fatiməni yanına çağırır və qulağına nəsə  pıçıldayır. "Mənim bir parçam" dediyi qızı Fatimə fəryad qoparır. Hıçqırıqlar içində  boğula-boğula:

– Vay başıma gələnlərə! Can Ata! – deyə ağlayıb sızlayır.

Rəsulullah bir daha qızına dönür  və:

– Bu gündən sonra sənin atan heç sıxıntı çəkməyəcək! – müjdəsini verir!

Ancaq bu, ayrılıq acısını azaltmağa kifayət etməmişdi. Hz.Fatimənin göz yaşları dayanmırdı. Allah Rəsulu (s.ə.s.) bu mənzərəyə dözə bilmir və qızını yenidən yanına çağırır. Təkrar qulağına əyilib nəsə pıçıldamağa başlayır. Az öncə fəryad qoparan Hz.Fatimə sevincindən az qala uçur, təbəssüm edirdi, elə bil əvvəlki Fatimə getmiş, yerinə başqa Fatimə gəlmişdi.^[7] Qızına yenidən yaxınlaşır və onun bütün qadınların xanımı olduğunu deyə müjdələyir. Nəvələri Hz.Həsən və Hz.Hüseyni öpüb qoxlayır və xeyir murad edir.

Eyni şəkildə hüzurunda olan xanımlarını da nəzərə alır və onlara da nəsihət edir.

Əmisi Hz.Abbasda ayrılığın təlaşı çoxdan başlamışdı. Qardaşı oğlu Hz.Əlini bir kənara çəkərək Rəsulullahın əbədi aləmə köç etmək üzrə olduğunu deyir və Onunla danışıb gələcək üçün vəsiyyət almasını istəyir.

Rəsulullah isə hüzurundakılara nəsihət edir və hələ imkan varkən burada axirəti qazanmaq gərəkdiyini xatırladırdı. Çünki əldə olan imkanlar xeyir naminə istifadə edilməli, bunlara əbədiyyət libası geydirməklə hələ dünyada ikən axirət yurdu qazanılmalı idi.

Daha öncə də əshabına dönmüş və:

– Diqqət edin! Özündə ölüm əlamətlərini hiss edən hər kəs Allahın onu əfv edəcəyi inamı ilə  ölsün, – deyə tövsiyə etmişdi.

Bir gün əvvəl də xidmətçi və kölələrə azadlıq yollarını göstərir,  Aişə validəmizdə olan altı dinarı da ehtiyac sahiblərinə paylamağı tapşırıb huşunu itirir. Ayılan kimi qızılları paylayıb paylamamasını soruşur. Hələ paylanmamışdı. Onları istəyir. Ovcuna qoyub əvvəlcə bir-bir sayır. Ardından onları qardaşı oğlu və kürəkəni Hz.Əliyə göndərib hamısının ehtiyacı olanlara paylanmasını əmr edir.

– Məhəmməd bunlar yanında ikən Rəbbinin hüzuruna necə gedə bilər? – deyir.

Qılınc və qalxan kimi döyüş ləvazimatlarını da möminlər arasında bölüşdürür. Görünür, dünya adına nəyi varsa paylayır, əbədi aləmə yalnız və yalın getmək istəyirdi. Hətta həmin gün axşam Hz.Aişə qəndilini qadınlardan birinə göndərir və:

– Bizim qəndilə bir neçə damcı yağ damızdıra bilərsənmi? – deyə otağı işıqlandırmaq üçün borca yağ istəyir.

Başqa bir yol tapmayınca da, zirehini otuz sa (1040 dirhəmlik ölçü vahidi. 25 kiloqrama bərabər olan ölçü vahidi) arpa əvəzində bir Yəhudiyə girov verir.

Günəş qüruba doğru meyil edirdi. Zaman vüslət zamanı idi. Yenə ağrıları şiddətlənməyə başlayır.

Hz.Aişəyə deyirdi:

– Ey Aişə! İnan, Mən hələ də Xeybərdə yediyim o yeməyin ağrısını hiss edirəm! Elə hiss edirəm ki, sanki, o zəhərin təsiri ilə içim parçalanacaq.

Sonra mübarək üzünü örtür. Bir ara yorulub üzünü yenidən açır. Peyğəmbərlərinin qəbrini bütxanəyə çevirənlərin lənətlə qarşılanacağını təkrarlayır. Bu vaxt sözünün namaza gətirir və dəfələrlə:

– Namaz! Namaz! Və sizdəki əmanətlər, – deyir. Görünür: "Amandı namazı unutmayın və kölələr başda olmaqla məsuliyyətini daşıdığınız hər şey barəsində daha həssas olun!" – demək istəyirdi. Dünyaya və dünyadakılarla vidalaşmadan əvvəl əshabına son tövsiyələri idi bunlar...

Cəbrailin və Mələkül-Mövtün (ölüm mələyinin) gəlişi

Şənbə və bazar günü Rəsulullahın hüzuruna gələn Cəbrail yenə orada idi. Lakin bu dəfə Peyğəmbər hüzuru başqa mələklərlə də dolmuşdu. Hər biri yetmiş minə hökm edən yetmiş min mələk vardı hüzurda!

– Ya Məhəmməd, – deyirdi, – Allahın salamı var və məni şəxsən Sənə ehtiram göstərmək və təzim etmək üçün göndərdi. O bildiyi halda, Səndən bunları soruşmağı əmr etdi. Özünü necə hiss edirsən? Necəsən?

– Bir az halsızam, ağrı içindəyəm, ey Cəbrail! – deyir. Bir az da yaxınlaşmasını istəyir.

– Rəbbin buyurur ki, – deyir Cəbrail, – əgər dilərsə, Ona şəfa verər, istərsə, hüzuruma aparıb rəhmətimlə qucaqlayaram!

– Bu, Rəbbimə aid işdir. O, Mənim üçün dilədiyini edər! – deyə cavab verir Rəsulullah (s.ə.s.).

Daha sonra Cəbrailin təqdim etdiyi Ölüm mələyi izin istəyir:

–Allahın salam və rəhməti üzərinə olsun, ya Rəsulullah! – deyirdi, – Allah məni Sənin hüzuruna göndərdi və nə buyursan, onu etməyi əmr etdi. Ey Əhməd! İndi Sən əmanəti almağı əmr etsən, onu yerinə yetirəcəyəm. Geri qayıtmağımı istəsən, onu da edəcəyəm!

Seçimində bir dəyişiklik yox idi və:

– Ey ölüm mələyi! – deyə ona səslənir, – sən vəzifəni yerinə yetir!

Bu vaxt əlini yüngülcə isladıb mübarək üzünə çəkir və:

– Allahım! – deyir, – Məni  ölümün sıxıntılarından mühafizə et!

Vida zamanı

Artıq vaxt tamam olmuşdu. Yolçuluq əlamətləri açıq-aydın görünürdü. Rəsulullah (sallallahu əleyhi və səlləm) dünya ilə axirət arasındakı nazik pərdənin o biri tərəfinə qədəm qoymaq üzrə idi. Mübarək başın Aişə validəmizin sinəsinə qoymuş, qara gözlərini tavana dikmişdi.

Bu sırada hüzuruna Hz.Əbu Bəkrin oğlu Hz.Abdurrəhman girir. Əlindəki misvaq diqqətini cəlb edir Rəsulullahın. Halına arif olan Hz.Aişə misvaq arzuladığını anlayır və:

– Onu Sənə gətirimmi? – deyir.

Rəsulullah "Bəli" mənasında başını tərpədir.