Təbliğ
Beləcə dünyanın cəhalət məngənəsində əzildiyi bir dövrdə aləmlərin üzünü güldürən “ilk hərəkat” başlamışdı və qaranlıq ruhlar bunu həzm edə bilməzdilər. Yollar əzab-əziyyətli olacaqdı və bu yolda “ilk olmaq” təbii ki, çox çətin idi. Ancaq bu işin axırında “mağrəm nisbətində mağnəm” (əziyyətə müqabil mükafat) vardı. Çəkilən əziyyətlər nə qədər çox olarsa, o qədər də mükafat veriləcəkdi. Allah sevdiyi qulunu imtahana çəkir və dişini dişinə sıxıb səbir edənlərə xüsusi iltifatlar bəxş edərdi. Onun yolunda, Onun rizası üçün məşəqqət çəkmək əbədi aləmi inşa etmək deməkdi. O ki qaldı, bu günə qədər Allah üçün yola çıxan, əzab və möhnətlərin məngənəsində çırpınan, əzm və mətanət göstərən insanların heç biri mükafatsız qalmamışdır!
Bəla və müsibətlərə birinci düçar olanlar Allahın seçilmiş qulları olan peyğəmbərlərdir, sonra övliyalar və ardınca da səviyyəsinə görə digər qullar gəlir. Allah-Təala bununla sevgili bəndələrini imtahana çəkir və daha böyük işlərə, haqqı təmsil etməyə hazırlayırdı. Bəla və müsibətlər başlanğıcda mənfi görünsə də, günahları kökündən təmizlənyən əsas amillərdən biridir. Başqa sözlə, dünyada başa gələn müsibətlər Rəbbin quluna xeyir diləməsi mənasına gəlir.
Vəhy təzə gəlmişdi və Allah da, Rəsulu da müvəffəqiyyət vəd edirdi. Ancaq bunun üçün zaman lazım idi və elə ilk gündən nəticəsini görmək mümkün deyildi. Buna inanmaq üçün qüvvətli iman və mütləq təslimiyyət lazım idi. Rəbbin inayəti Rəsulunun yanında olsa da, Hz. Məhəmməd (sallallahu əleyhi və səlləm) hadisələrin axarında zahirən tək idi.
Qureyş gündən-günə təzyiqlərini artırırdı. Onun qabağını kəsir, yoluna tikan tökür, keçəndə də daşa tuturdular. Dolayısilə, əlverişsiz və çətin şərait insanların ağıl və məntiqlə hərəkət etməsinə, qərar verməsinə imkan vermirdi, bəşəriyyəti aydınlığa səsləyən başqa insanlar kimi, Onu da təzyiq kölgəsində sıxmaq istəyirdilər. O gün “İnandım” demək bəla və müsibətlərin dolu kimi yağması demək idi. Nə səhər evdən çıxanda axşama, nə də axşam çıxanda səhərə sağ-salamat çıxmağa inam vardı. Qılınclar qeyzlə, qəzəblə itilənir, havada dövrə vururdu. Qapılara işarə qoyur və inananları cəmiyyətdən təcrid edirdilər.
Bu qədər çətin şəraitdə dinə sahib çıxmaq, arxa olmaq böyük cəsarət tələb edirdi. Bu qədər məşəqqətli bir dövrdə dinə dəstək verməyin bambaşqa mükafatı olmalıydı və vardı da..! Hətta bu fərqi birbaşa Allah-Təala bəyan edirdi. Bu bir “riza” təsdiqi idi və “Gül” dövrünün gözəlliklərini görmədən malını və canını ortaya qoyanlarla sonralar gəlib eyni şeyləri edənlər qədir-qiymət və mükafat baxımından bir ola bilməzdi. Hərçənd ilk səhabələr dərəcə baxımından daim yüksəkdə olsalar da, Allah sonradan gəlib eyni gözəllikləri yaşayanlara da, xəzinəsindən bol-bol lütflər verəcəkdi. Ancaq Onun dərgahında ilk olmağın ayrı bir mənası, ayrı bir yeri vardı. Bunun üçün O, “fəth”i bir milad qəbul edəcək, ondan “əvvəl” və “sonra”nı meyar qoyacaq və nəticə etibarilə fəthdən əvvəlkilərin fəthdən sonrakılara nisbətən fərqli, üstün dəyərə malik olduğunu anladacaqdı.
Allah Rəsulu da Əbu Bəkri Hz. Ömərdən, Xalid ibn Vəlidi Əbdürrəhman ibn Avfdan üstün tutub bağrına basarkən eyni meyarlarla hərəkət etmirdimi? Belə ki, hər kəsin qəbul etməyib hücum çəkdiyi bir vaxtda əlini sinəsinə vurub qəbul etmək və bununla ölümü gözə almaq unudulardımı heç..! Allah da, Rəsulu da ilk iman edənlərə sahib çıxır və haqlarının verilməsini istəyirdi.
