Yeni hücum və Xəndək

Başa düşməmişdilər; bu sözlə verəcəyi hökm arasında nə əlaqə ola bilərdi və niyə bu qədər israrlı davranırdı? Maraqla:

– Bu sözünlə nə demək istəyirsən? – deyə soruşurlar.

Hz. Sad:

– Onlar haqqında hökm verməmişdən qabaq istəyirəm ki, siz mənim hər hökmümlə razılaşacağınız barədə Allah adına söz verəsiniz.

– Yaxşı, Allahın adına söz veririk, – deyirlər.

Bu qədər kifayət idi. Söz verib and içdikdən sonra ondan dönə bilməzdilər, dönsəydilər də, onları heç kim dinləməzdi. Daha sonra Allah Rəsulunun da olduğu izdihama yönəlir və deyir:

– Burada olanlar da verəcəyim hökmlə razılaşmalıdır!

Oradan da:

– Yaxşı, verəcəyin hökmə hamımız razıyıq, – deyə səslər ucalır.

Elə isə indi hər kəsin gözlədiyi hökmü elan etməyin zamanı idi. Hz.Sad hökmünü verir:

– Mən onların həddi-büluğa çatmış kişilərinin öldürülməsi, qadınları ilə uşaqlarının əsir alınması, yurdlarının ancaq mühacirlər arasında bölüşdürülməsi və mallarının da qənimət olaraq möminlərə paylanması hökmünü verirəm!

Hz. Sad səlis danışır və heç kimdən çəkinmədən lazımi hökmü verir. Allah Rəsulu (s.ə.s.) ona yönəlir və:

– Sən Allahın göyün yeddinci qatından verdiyi hökmü-ilahi ilə hökm etdin, – buyurur.

Çünki o gün səhər tezdən mələk gəlmiş və Bəni-Qureyzə haqqında verilməli hökmün mahiyyətini bildirmişdi.

Eyni  zamanda bu, Hz. Sadın duasının Allah tərəfindən qəbul edilməsi demək idi. Belə ki, Hz. Sad yaralarının dərinləşdiyi və ağrılarının da dözülməz həddə çatdığı o gecə əllərini qaldırıb Rəbbinə yalvarmış, Bəni-Qureyzə məsələsi aydınlaşana qədər Allahdan möhlət diləmişdi.

Hökmün icrası 

Artıq hökm verilmiş, növbə icrasına gəlmişdi. Zilhiccə ayının sonları, cümə axşamı günü idi. Əsirləri bir yerə toplayaraq Mədinəyə gətirirlər. Əli silah tutan kişilər Üsamə ibn Zeydin, qadınlar və uşaqlar isə Ramlə binti Harisin nəzarətinə həvalə olunmuşdu. Qalalarındakı silah və digər əşyaların Binti Harisin evinə daşınması, dəvələrlə qoyunların o bölgədəki yaşıllıqda otarılması əmri verilmişdi.

Bu mənzərə şəfqət və mərhəmət Nəbisi Rəsulullahı (s.ə.s.) riqqətə gətirir, kövrəldir. Əsirləri bu halda görüncə onlarla yaxşı rəftar edilməsini əmr edir, daha sonra da tay-tay xurma gətirdib əsirlər arasında bölüşdürtdürür. İsti havanın da təsiri ilə pərişan olmuşdular və Rəsulullah daha əvvəllər olduğu kimi, yenə əshabına xəbərdarlıq edəcək, əsrlərlə yaxşı  davranılmasını bir daha xatırladacaqdı.

İş şəxsən Ondan asılı olsa idi, onların hamısını əfv edər və azadlığa buraxardı. Ancaq məsələ çoxdan toplumun hökmünə həvalə edilmişdi. Topluma həvalə olunan məsələdə Allah haqqı əsas idi və Allahın haqqı olan yerdə şəxsi mülahizələrə yer vermək olmazdı. Cəmiyyətin əmin-amanlığını pozmağa adət etmiş insanlar vaxtında və  layiqli cəzalarını almasalar, bu, başqaları üçün də örnək olar və beləliklə, meydana çıxan yeni problemlərlə cəmiyyətin əmin-amanlığı qalmaz, qarşıdurma, haqsızlıq baş alıb gedərdi. Elə isə toplumun əmin-amanlığı naminə asayişi pozmağı peşəyə çevirənlər cəzalandırılmalı və beləliklə, günahsız insanların hüququları qorunmalı idi.

Daha sonra ölüm hökmünə məhkum olunan bəni-qureyzəlilər bir-bir edam yerinə gətirilir. Yoldaşlarının bir-bir aparıldığını görən əsirlər başçıları Kab ibn Əsəddən:

– Ya Kab, – deyirdilər, – Məhəmməd bizə nə edəcək?

Dərdi başından aşan Kab dərindən nəfəs alıb:

– Sizin xoşunuza gəlməyəcək bir şey! Vay halınıza! Nə qədər axmaq adamlarsınız! Görmürsünüzmü, gedən bir daha geri qayıtmır? Vallah, bunun axırı qılıncdan başqa bir şey deyildir. Mən sizə xəbərdarlıq etmişdim və tutduğunuz yoldan çəkindirməyə çalışmışdım, amma dinləmədiniz! – deyir.

– İndi üzə vurub danlamaq vaxtı deyil, – deyirlər, – halbuki biz sənə müxalif olmaqdan çəkinməsə idik, Məhəmmədlə aramızdakı müqaviləni əsla pozmazdıq.

Bu yandan da söhbəti dinləyən Huyeyy ibn Ahtab deyir:

– Bir-birinizi günahlandırmağı bir kənara qoyun. Çünki indiki vəziyyətdə bunun heç bir xeyri yoxdur. Ən yaxşısı, dişinizi sıxın və qılınc qarşısında güclü olmağa çalışın!

Şəfqət Peyğəmbərinin (s.ə.s.) bir əməli də diqqət çəkir; günorta istisi düşəndə əsirlərin    dincəlməsi üçün əshabına təlimat verən Allah Rəsulu yalnız hökmün tətbiq olunmasını, bunun xaricində heç  kimə  bir  xətər  yetirməməyi  tapşırır:

– Onları eyni vaxtda həm günəşin hərarəti, həm də qılıncın istiliyi ilə cəzalandırmayın!

Rəsulullahın (s.ə.s) təlimatı dərhal yerinə yetirilir və səhabələr əsirləri istirahət etmək üçün uyğun bir yerə aparır, onlara su verirlər.

Bu zaman Allah Rəsulu (s.ə.s.) Kab ibn Əsədlə üz-üzə gəlir. Ona:

– Kab, – deyə səslənir.

İlahi hüququ pozmağın cəzasını almış insana mərhəmət bəxş edən bir səs idi bu. Allah və Rəsuluna qarşı çıxanın cəzası veriləcəkdi, amma Rəsulullah hökmü verilmiş bir adama şəfqət nəzəri ilə baxıb, heç olmasa, o biri aləmə gedərkən əbədi yoxluğa düçar olmasınlar deyə fürsət verirdi. Kab da bunu hiss etmişdi:

– Buyur, ya Əbal-Qasım! – deyir.

Cavabında Allah Rəsulu:

– İbn Cəvvasın sizə etdiyi nəsihəti niyə dinləmədiniz? – buyurur, – halbuki o, Məni təsdiq edib, Mənə itaət etməyi əmr edir, Məni gördüyünüz zaman da salamını Mənə çatdırmağınızı xahiş edirdi!

Kab hara qaçsın? Bir yer qalmamışdı. Dediyi kimi idi! Hələ bir neçə gün əvvəl İbn Cəvvasın söylədiklərini qövmünə xatırlatmış, amma onlar kəskin şəkildə etiraz etmişdilər. O gün olduğu kimi, indi də qövmünün ağır təzyiqi altında idi və son söz olaraq bunları deyir:

– Tövrata and olsun ki, doğru söyləyirsən, ey Əbal-Qasım! Əgər yəhudilərin mənim haqqımda "Qılıncdan qorxub Sənə tabe oldu" kimi təhqirlərindən qorxmasa idim, Sənə tabe olardım. Amma mən Yəhudi dinindəyəm.

Xəyanət simvolu olan bəni-qureyzəlilərin cəzalandırılma işi o günün axşam vaxtına qədər davam edir. Sad ibn Muaz şəxsən işlərə rəhbərlik edir, hər hansı qarışıqlığa imkan vermək istəmirdi.

Nübatənin öldürülməsi

Günahkarların cəzalandırılması qurtarandan sonra növbə qalanın üstündən dəyirman daşını yuvarlayaraq Xallad ibn Süveydi şəhid edən Hakəmin xanımı Nübatənin cəzalandırılmasına  çatır. Nübatəni əsirlər arasında axtarmış, amma heç cür tapa bilməmişdilər.

Bu vaxt Nübatə hadisələrdən xəbərsiz olan Hz. Aişə validəmizin yanında idi. O qədər kefi kök idi ki, bir tərəfdən qəhqəhə ilə gülür, digər tərəfdən də:

– Bəni-Qureyzə əsirləri öldürülür, – deyirdi.

Nəhayət, çöldən carçının səsi gəlir:

– Ey Nübatə, – deyə çağırırdı.

– Vallah, məni çağırırlar, – deyir.

Aişə validəmiz də təəccüblənir. Bu qədər şən, gülüb oynayan bir qadına nə edəcəkdilər? Əvvəlcə ondan bunun səbəbini soruşur.

– Məni ərim öldürdü, – qadın deyir.

Aişə validəmizin çaşqınlığı daha da artır və dərhal:

– Səni ərin necə öldürdü, – deyə soruşur.

Bunun cavabında Nübadə deyir:

– Zebir ibn Batanın qalasında olduğumuz zaman ərim mənə Məhəmmədin əshabı üzərinə dəyirman daşı yuvarlamağı əmr etdi. Mən də bunu yerinə yetirdim və daş bir nəfərin başına dəyib öldürdü. İndi də o şəxsin əvəzində öldürülmliyəm!^[29] Nübatənin dedikləri doğru idi və Xallad ibn Süveydi öldürdüyü üçün o da edam ediləcəkdi. O gün Bəni-Qureyzə içində barəsində ölüm hökmü verilən yeganə qadın o idi.