Əqabə Beyətləri

Mədinəli müsəlmanların müştərək bir tələbi var idi. Könüllərinin Gülü Hz. Məhəmmədi Mədinəyə dəvət edirdilər. Mənzərə onsuz da göz qabağında idi. Mədinə İslamı yaşamaq üçün daha əlverişli görünürdü. Həm də insanları da daha istiqanlı və dini həyat üçün daha uyğun idi.

Bəli, Allah Rəsulu dəvət edilirdi, amma bu dəvəti qəbul etmək özü ilə bir bədəl gətirəcəkdi. Məsələ təkcə Peyğəmbərimizin (sallallahu əleyhi və səlləm) hicrət etməsi ilə həll edilə bilməzdi, iman gətirənlərin hər biri Mədinəyə getməli idi. Çünki Qureyş burada qalanlara hər cür tələ qurar, onlara nəfəs almağa imkan verməz və həyatı zəhər edərdi. Bu isə öz-özlüyündə bir problem demək idi. Çünki ev, mal-mülk burada qalacaq, yaxınlar və qohumlar arxada buraxılacaq, hətta bəziləri ata-analarından, bir qismi arvad-uşağından ayrı düşəcək, bağ-bostanları qureyşlilərin əlinə keçəcəkdi. Qısası, buradan qəbir evinə gedən, dünya həyatına aid hər şeyi bir kənara ataraq gedəcəkdi. İşin digər bir tərəfi də vardı. Əldə-ovucda heç bir imkan olmadan Mədinədə yeni həyat qurulmalı, iş tapılmalı və dini həyata aid mənəvi rahatlıq  əldə edilərkən, həm də arvad-uşaq aclıq və səfil vəziyyətdə qalmamalı idi. Burada isə söhbət bir neçə yox, düz 180 ailədən gedirdi. Bütün bunlar vaxtında həll edilməsə, ciddi sosial problemlər meydana gələr və çox insan əziyyət çəkərdi.

Bəlli ki, Rəsulullahın (s.ə.s.) Məkkəni tərk etmək qərarı qəti idi. On üç il idi ki, yalnız onların imanı üçün mübarizə aparmış, amma bunun müqabilində həmişə təzyiq və zorakılıq görmüşdü. İndi isə qarşısında daha fəal və bu işə ürəkdən dəstək verən adamlar var idi. Gedişatı seyr edən Hz. Abbas qardaşı oğlu Hz. Məhəmmədi öz məmləkətinə dəvət edənlərə nə isə demək ehtiyacı hiss edir. Araya girir və:

− Ey Xazrəc camaatı!^[3]  Bildiyiniz kimi, Məhəmməd, hər şeyə rəğmən, bizim aramızdadır. Bütün maneələrə baxmayaraq,  biz də Onu qoruyuruq.

Amma bu anda O, sizin aranıza qatılmaq və sizinlə birlikdə gəldiyiniz yerə getmək üzrədir. Əgər Onu dəvət etdiyiniz məsələdə vəfa göstərə biləcəksinizsə, bu işə “bəli!“ deyin. Sabah Rəsulullaha dəstək olub Onu düşmənlərindən canlarınız və mallarınız kimi qoruyacaqsınızsa, heç bir şey demirəm. Amma buranı tərk etdikdən sonra Onu tək qoyacaq, düşmənlərinə təslim edəcək  və incidəcəksinizsə, indidən bu işdən əl çəkin və qoyun yenə O, bizimlə qalsın. Çünki O, hər cür çətinliyə rəğmən, öz qövmünün arasında şərəf və ləyaqətlə yaşayıb təbliğ vəzifəsini yerinə yetirir, − deyir.

Hz. Abbas bu çıxışı ilə belə bir dəvətin nə mənaya gəldiyini xatırladırdı. Məqsəd Ənsarın bu dəvətin mahiyyətini dərk etməsinə nail olmaq və hər şeyə rəğmən, onların iradə göstərib qardaşı oğluna sahib çıxmağını təmin etmək idi. Çünki irəlidə qardaşı oğlu Məhəmmədül-Əminlə ayrılıq görünürdü. Əlbəttə ki, Rəsulullahın qorunması ilə bağlı qətiyyət görmədən Onu başqalarına əmanət etmək olmazdı.

Ancaq Mədinəlilərin gözləri qorxmaz, qərarları qəti idi. Əvvəlcə Hz. Abbasa tərəf dönüb belə deyirlər:

− Dediklərini dinləyib  məqsədini başa düşdük. Sonra da üzlərini Allah Rəsuluna (s.ə.s.) tutub:

−  Ey Allahın Rəsulu! Mövzu ilə bağlı həm Rəbbin üçün, həm də Özün üçün bizdən nə istəyirsən?

Bu dəfə Bəşərin Əmini danışmağa başlayır. Əvvəlcə Allaha həmd edib Qurandan ayələr oxuyur. Sonra da İslama aid ümumi məsələlərdən danışır və dünənlə bu günün müqayisəsini aparır. Ardınca da:

− Xoş günlərinizdə də, çətin vaxtlarınızda da sizdən mütləq itaət istəyirəm. Həm qıtlıq, həm də bolluq dövrlərində Allah üçün mallarınızdan xərcləyəcəksiniz. Ona heç bir şeyi şərik və ortaq qoşmadan ibadət edəcək, namazınızı qılıb zəkatınızı verəcəksiniz. Yaxşılıqları əmr edəcək və pisliklərdən həmişə çəkindirəcəksiniz! Daima Allah üçün addım atacaq və başqalarının qınağından da narahat olmayacaqsınız. Sizin aranıza gəldiyimdə uşaqlarınızı və həyat yoldaşlarınızı qoruyub himayə etdiyiniz kimi, Məni də qoruyacaq və kömək edəcəksiniz, − deyə buyurur.

Bəra ibn Marur Peyğəmbərimizin (sallallahu əleyhi və səlləm) əlindən tutur və:

− Bəli, Səni Haqq ilə göndərənə and olsun ki, qadınlarımızı qoruduğumuz kimi, Səni də qoruyacağıq. Sənə söz verir və beyət edirik, ey Allahın Rəsulu! Allaha and olsun ki, biz hərbi  bilən, əli silah tutan bir tayfayıq və bu, bizə əsrlərdir müharibə meydanlarında çarpışan atalarımızdan miras qalıb.