Həvazindən gələn xəbərlər

Beləliklə, günorta namazı qılınır və növbə Allah Rəsulunun (s.ə.s.) təlimatlarının yerinə yetirilməsinə gəlir. Ayağa qalxıb danışmaq üçün icazə istəyirlər! İzin verilincə xatiblərini irəli çıxarıb Rəsulullahın buyurduğu kimi, məqsədlərini dilə gətirirlər. Üzlərini əshaba tutub əsirlərinin azad edilməsini istəyirlər! Hamının gözü önündə yeni bir səhifə açılırdı və bu çıxışdan sonra Şəfqət Nəbisi (s.ə.s.) üzünü insanlara tutur. Allaha həmd etdikdən sonra:

– Şübhəsiz ki, onlar sizin qardaşlarınızdır. Tövbə edib yanımıza gəlmişlər. Mən öz payıma düşən əsirləri tərəddüdsüz onlara qaytarmağın doğru olduğunu düşünürəm. Sizin hansınız bunu könüllü etmək istəyirsə, buyursun! Kim Allahın bizə ehsan etdiyi ilk qənimətlərdən ona verənə qədər öz payına düşəni əlində saxlamaq istəyirsə, elə də etsin! – buyurur.

Əshab Allah Rəsulunun (sallallahu əleyhi və səlləm) sözlərindəki incəliyi dərhal başa düşmüş, əsirləri azad etmək istəyirdi! Ona görə də hamısı bir ağızdan:

– Biz də bununla razıyıq, ya Rəsulullah, – deyir. Könüllü olaraq öz haqlarından vaz keçirlər!

Ancaq Rəsulullah (s.ə.s.) bunu yalnız məsciddəkilərin deyil, bütün camaatın qəbul etməsini istəyirdi. Ona görə də:

– Bu vəziyyətdə biz kimin razı olub, kimin olmayacağını tam şəkildə bilə bilmərik. Yaxşısı budur, siz evinizə gedin və məsələni öz aranızda yenidən müzakirə edin. Sonra nümayəndələrinizi göndərib bizə xəbər verin, – buyurur.

Bir müddət sonra ənsar və mühacirlərin təmsilçiləri Allah Rəsulunun hüzuruna gəlir və:

– Bizim haqqımız Allah və Rəsulu üçün halal olsun, – deyir və hər kəsin bu təklifi qəbul etdiyini müjdələyir.

Həmin gün səhabələr arasında bu təklifi yalnız Bəni-Təymin təmsilçisi Aqra ibn Habis, Bəni-Fəzaranın  başçısı Uyeynə ibn Hısn və Bəni-Süleymin təmsilçisi Abbas ibn Mirdas qəbul etməmişdi. Onlar öz haqları olan əsirləri azad etməyəcəyini deyir və mənsub olduqları qəbilələrin də eyni cür hərəkət edəcəyini bildirirlər! Bunu eşidən Allah Rəsulu (s.ə.s.) onlara azad edilən hər bir əsirin müqabilində ilk qənimət malından altı dəvə veriləcəyini vəd etdikdə Uyeynə ibn Hısndan başqa hər kəs razı olur. Ancaq Uyeynə bununla razılaşmır! Bu mənasız inadkarlıq və dünya malına bağlılığı görən Sultanlar Sultanı (s.ə.s.) Uyeynəni nəzərdə tutaraq:

– Allahım! Onun payına düşəni azalt, – deyə dua edir.

Bütün təklifləri rədd edən Uyeynə özü üçün əsirlər arasından bir qadını varlı bir qəbiləyə mənsubdu  deyə seçir. Məqsədi onu geri almaq üçün gələnlərdən böyük miqdarda pul qoparmaq idi! Ancaq o, tamahkarlığının qurbanı olur və nə bu əsirdən, nə də onu azad etmək istəyənlərdən bir qəpik də ala bilir!

Digər tərəfdə isə Həvazin heyəti Allah Rəsulunun xəbərini Malik ibn Avfa çatdırır və onun da bundan yararlanmasını istəyir. Malik ibn Avf müsəlman olaraq gəldiyi təqdirdə ailəsi və var-dövlətini geri alacaqdı. Və saqiflilərin bundan xəbər tutub qaçmamaq üçün onu qalada həbs edəcəyindən qorxurdu! Hamıdan xəbərsiz bir dəvə hazırlatdırıb Dəhnaya göndərir. Dəvə ilə göndərdiyi köləyə özü gələnə qədər gözləməyi tapşırır! Özü də gecə bir ata minib Dəhnaya gəlir. Malik ibn Avfın getməsindən heç kim xəbər tutmur. Dəhnaya çatıb dəvəsinə minən Malik Ciranəyə üz tutur və Allah Rəsulunun hüzuruna gəlir. Onun gəlişinə sevinən Allah Rəsulu da vəd etdiyi kimi, ailəsini, var-dövlətini özünə qaytarır və əlavə olaraq yüz dəvə də verir! Bu səxavət və qonaqpərvərlikdən təsirlənən Malik ibn Avf hislərini şeirin qəliblərinə tökməyə çalışır, yer üzündə Rəsulullah kimi xeyirxah və səxavətli insan görmədiyini ifadə edir, Rəsulullahın gələcəyə dair hadisələri bir-bir xəbər verməsindən bəhs edir.

Allah Rəsulu (s.ə.s.) Ciranədə qaldığı müddətdə bir-birinin ardınca xoş hadisələrlə qarşılaşır. Belə ki, günlərin birində bir vaxtlar Onu da özü ilə götürüb Bəni-Sad yurduna aparan süd anası Həlimeyi-Sadiyə, əri Haris ibn Abdiluzza və süd qardaşı Abdullah gəlib çıxır. Bu görüş Allah Rəsulunu (s.ə.s.) kövrəldir. O, tez əynindəki cübbəni çıxarır, bir ucunu süd anasına, digər ucunu Haris ibn Abdiluzzaya uzadaraq sərib üstündə oturmağı xahiş edir. Süd qardaşı Abdullahı isə qarşısında oturdur.

Qənimətlərin bölüşdürülməsi

Beləliklə, əsirlər sahiblərinə qaytarılmış, ortada yalnız qənimət malları qalmışdı. Az qala bir aya yaxın gözləyən Həvazin mallarının tezliklə bölüşdürülməsini istəyən bəzi insanlar tez-tez Allah Rəsuluna yaxınlaşır və:

– Ya Rəsulullah! Artıq paylarımızı bölüşdür, bizə çatanı götürüb gedək, – deyirdilər. İş o yerə çatır ki, dəvəsini minib gedərkən arxadan ridasını (xirqəsini) çəkir və bir ağacın altında dəvədən enməyə məcbur edirlər! Bunun müqabilində Allah Rəsulu (s.ə.s.):

– Ey insanlar, – deyə onlara xitab edir, – xirqəmi qaytarın! Allaha and olsun ki, yanımda Tihamə ağacları qədər belə dəvə sürüsü olsaydı, bu gün onların hamısını sizin aranızda bölüşdürər və siz də Mənim xəsis və sözünün üstündə durmayan bir yalançı olmadığımı görmüş olardınız!

Daha sonra dəvəsinə yaxınlaşıb yükündən bir iynə çıxaran Allah Rəsulu (s.ə.s.) onu barmaqlarının ucunda yuxarı qaldırıb:

– Ey insanlar! – deyə səslənir, – vallah, Mənim qənimətlərinizdə beşdə birdən başqa bu iynə qədər haqqım yoxdur. Beşdə bir də nəticədə yenə sizə qayıdır! Dolayısilə, əlinizdə qənimət mallarından; iynədən ipliyə nə varsa, hamısını gətirin, nəbadə onlardan öz hesabınıza bir şey qatasınız! Çünki o, qiyamət günündə onu oğurlamış insan üçün ən çirkin qəbahətə çevriləcəkdir!